سیاره جدیدی کشف شده است که می‌تواند در صدر لیست مکان‌های مناسب برای جستجوی حیات بیگانه قرار گیرد.

جنس این سیاره، همانند زمین، سنگی است و تنها ۴۰ سال نوری با ما فاصله دارد. به‌علاوه در کمربند حیات ستاره خود قرار گرفته، یعنی جایی که آب به حالت مایع می‌تواند وجود داشته باشد.

سیارات دیگری نیز هستند که در چنین منطقه مناسبی از ستاره میزبان خود قرار گرفته‌اند. شاید معروفترین آنها، سیستم سیاره‌ای تراپیست-۱ باشد که به تازگی کشف آن اعلام شده است. اما اگر بخواهیم از میان این موارد، بهترین گزینه برای جستجوی حیات بیگانه را اعلام کنیم، سیاره LHS 1140b به عنوان اولین انتخاب، خودنمایی خواهد کرد.

اما چه شرایطی باعث شده تا شانس این سیاره برای دربرداشتن حیات، بالا باشد؟ در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم.

جو سیارات فراخورشیدی

در طول بیست سال گذشته، هزاران سیاره فراخورشیدی کشف شده است که تعدادی از آنها شرایط اولیه لازم برای زیست‌پذیر بودن را دارا هستند. به این صورت که سیاراتی سنگی همچون زمین بوده و در کمربند حیات ستاره خود قرار گرفته‌اند.

سیاره LHS 1140b نیز این شرایط را داراست. این سیاره نوری برابر ۰٫۴۶ نوری که زمین از خورشید دریافت می‌کند را از ستاره میزبان خود به‌دست می‌آورد. قطر آن نیز ۱٫۴ برابر قطر زمین است و جرمی ۶٫۶ برابر جرم زمین دارد. پس باید آن را یک ابرزمین نامید.

گام بعدی برای تعیین زیست‌پذیری یک سیاره، بررسی جو آن است. ترکیبات جو می‌تواند نشان دهد که آیا سیاره موردنظر، عناصر لازم برای شکل‌گیری حیات (همچون اکسیژن و کربن دی‌اکسید) را دارد. یا این‌که نشانه‌های وجود حیات (مثلا اکثر متان جو زمین توسط موجودات زنده شکل گرفته) روی خود را داراست یا خیر.

تیم محقق کاشف سیاره LHS 1140b معتقدند این سیاره یکی از بهترین گزینه‌ها برای بررسی دقیق‌تر ترکیبات جو سیاره است.

این سیاره بیگانه، ابتدا به روش گذر کشف شده است. یعنی روشی که در آن با اندازه‌گیری کاهش اندک در نور ستاره، که از عبور قرص سیاره از جلوی ستاره ناشی می‌شود، پی به وجود سیاره می‌برند. در این روش می‌توان با نگاه به نوری که از جو سیاره عبور می‌کند و به ما می‌رسد، از ترکیبات جو آن نیز، تا حدودی آگاه شد. سیارات دیگر، همچون سیاره پروکسیما قنطورس، از جلوی ستاره خود گذر نمی‌کنند و به روش سرعت شعاعی کشف می‌شوند که امکان مطالعه جو آنها به این وسیله فراهم نیست.

تعدادی از سیارات نیز هستند که می‌توان آنها را به هر دو روش گذر و سرعت شعاعی بررسی کرد. به این صورت دو پارامتر مهم جرم و اندازه سیاره و در نتیجه چگالی آن بدست می‌آید.

دانستن چگالی سیاره، برای مطالعات جو آن موضوع مهمی است. به‌طور مثال چگالی بالای سیاره LHS 1140b از یک طرف نشان‌دهنده قدرت گرانشی زیاد سیاره برای نگه داشتن جو خود است. از طرف دیگر، این گرانش بالا، باعث شده تا جو سیاره فشرده شود و مطالعه نور عبوری از این جو نازک، یعنی مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده جو، کاری دشوارتر محسوب شود.

ستاره‌ای سرد

موضوع دیگری که مناسب بودن این سیاره برای شکل‌گیری حیات را عنوان می‌کند، ستاره میزبانش است. هرچند که این ستاره، با ستاره خورشید ما تفاوت بسیاری دارد.

ستاره LHS 1140، کوتوله‌ای قرمز است که اندازه‌ای یک پنجم خورشید ما دارد و بسیار سردتر است. نکته مثبت این ستاره، نور ساطع‌شده کمتر آن است. به این صورت که مطالعه سیاراتی که اطراف ستاره‌های پرنوری چون خورشید در گردشند، بسیار مشکل است. نور چنین ستاره‌هایی، سیاره را به کل از دید ما خارج می‌کند. این مشکل درباره ستاره‌های کم‌نور، تا حد زیادی بهبود پیدا می کند.

به علاوه، ستاره‌های کوتوله از نوع M، فراوان‌ترین ستاره‌های موجود در کهکشان راه شیری ما هستند. تا حدی که برخی دانشمندان درصدد اجرای برنامه‌های جستجوی سیارات فراخورشیدی، تنها در اطراف چنین ستاره‌هایی هستند.

اما این نوع از ستارگان، در اوایل زندگی خود بسیار خشن بوده و تابش‌های قدرتمندی از خود ساطع می‌کنند. تابش‌هایی که می‌تواند آب یا حیات احتمالی شکل‌گرفته روی سیارات آنها را نابود سازد. با این حال ستاره LHS 1140 کوتوله قرمز تقریبا آرامی است. در مقایسه، ستاره تراپیست، تابش‌های شدیدتر و بیشتری داشته و فوران‌های طول موج ایکس آن نیز بسیار قدرتمند است.

برای اطمینان یافتن بیشتر از مقدار تابش ستاره LHS 1140، قرار شده است تا تلسکوپ هابل، نگاه دقیق‌تری به آن بیاندازد. همچنین برنامه بعدی این است که جو این سیاره توسط هابل بررسی شود. تلسکوپ‌های بزرگ دیگری همچون جیمزوب که در سال ۲۰۱۸ پرتاب خواهد شد نیز در آینده‌ای نزدیک، بررسی‌های دقیق‌تری از این سیاره به عمل خواهند آورد.

هرچند ممکن است در نهایت، نشانی از حیات روی این سیاره یافت نشود، اما در حال حاضر، بهترین گزینه ما برای جستجوی حیات بیگانه، همین سیاره است. ستاره‌های کوتوله قرمز، بیشترین جمعیت ستاره‌های راه شیری را شکل می‌دهند. بنابراین هرگونه اطلاعات کسب شده از این سیاره، می‌تواند به ستاره‌شناسان در تعیین ویژگی‌های بخش بزرگی از سیارات کهکشان ما، کمک‌های بسیاری برساند.

یکی از کارهایی که خیلی از ما در کودکی ممکن است انجام داده باشیم، شمردن تعداد ستاره‌های آسمان شب است. اگر دور از آلودگی نور شهرها و در شب‌هایی که ماه در آسمان نباشد، به تماشای ستاره‌ها نشسته باشیم، تا چند هزار ستاره را می‌توان شمرد. با داشتن تلسکوپ کوچکی، این تعداد به میلیون‌ها می‌رسد. اما واقعا تعداد کل ستاره‌های کهکشان راه شیری چندتاست؟ اگر در گوگل جستجو کنیم، به جواب‌هایی از صد میلیارد تا یک تریلیون می‌رسیم. چرا ستاره‌شناسان نمی‌توانند تخمینی بهتر ارائه دهند؟

مشکل این است که ستاره‌شناسان نمی‌توانند به‌طور دقیق تعداد ستاره‌ها را محاسبه کنند. در عوض، مجبورند تا از یکی از سه روش تخمینی برای رسیدن به پاسخ استفاده کنند:

• روش اول این است که کل نور رسیده از کهکشان را در واحد وات اندازه‌گیری کرده، آن‌گاه عدد به‌دست آمده را بر نور یک ستاره تک به وات تقسیم می‌کنند.
• روش دیگر به این صورت است که تعداد ستاره‌ها در یک ناحیه بسیار کوچک از کهکشان را محاسبه کنند. این‌گونه چگالی تعداد ستاره‌ها در واحد مکعب سال نوری به‌دست می‌آید (تعداد ستاره‌ها در مکعبی که هر ضلعش طولی برابر یک سال نوری دارد). سپس با ضرب این عدد در حجم کل کهکشان، تعداد ستاره‌های کهکشان به‌دست می‌آید.
• راه سوم وزن کردن کهکشان با محاسبه جرم کل آن است. با تقسیم این جرم کل به جرم یک ستاره، تعداد کل ستاره‌ها تخمین زده می‌شود.

تمامی این روش‌ها مشکلات خاص خودشان را دارند. در اولین روش، نور کهکشان می‌تواند به شیوه‌های مختلفی که کاملا معین نیست، در اثر عبور از غبارهای کهکشانی و کیهانی، کم شود. به‌علاوه هیچ دو ستاره‌ای دارای نور یکسان نیستند. در روش دوم که تعداد ستاره‌ها در بخش کوچکی از کهکشان شمرده می‌شود، مشکل این است که هیچ دو بخشی از کهکشان دارای چگالی تعداد یکسانی از ستاره‌ها نیستند. در بخش‌های بیرونی، تعداد ستاره‌ها کمتر بوده و هرچه به مرکز کهکشان نزدیک می‌شویم، تراکم تعدادی آنها بیشتر می‌شود. اما بهتر است که به روش سوم با دقت بیشتری نگاه کنیم. روشی که اکثر ستاره‌شناسان از آن استفاده می‌کنند.

تخمین جرم کل

با استفاده از قانون سوم کپلر و قانون گرانش نیوتون، می‌توان به راحتی جرم یک سیاره را حساب کرد. کافی است تا دوره تناوب و فاصله یکی از قمرهای این سیاره را داشته باشیم. به همین طریق، با دانستن دوره تناوب و فاصله یکی از هشت سیاره منظومه شمسی، می‌توان جرم خورشید را محاسبه کرد. برای تخمین جرم کل کهشان راه شیری، می‌توانیم از دوره تناوب مداری خورشید به دور هسته مرکزی کهشان، یا دنبال‌کردن نحوه حرکت ابرهای گازی و ستاره‌های دورتر، یا رصد حرکت کهکشان‌های نزدیک به کهکشان راه شیری استفاده کنیم. با این روش کل جرمی که داخل آن مدار تناوب قرار گرفته است، محاسبه می‌شود. یعنی اگر حرکت خورشید به دور مرکز کهکشان راه شیری را در نظر گرفتیم، جرمی که به دست می‌آید، مربوط می‌شود به جرم تمامی اجرامی که در فاصله‌ای نزدیک‌تر به مرکز کهکشان نسبت به خورشید قرار گرفته‌اند. این جرم علاوه بر ستارگان، جرم ابرهای گازی، سیاه‌چاله‌ها و حتی ماده تاریک را نیز شامل می‌شود!

در سال ۲۰۰۹، گروهی از ستاره‌شناسان به مطالعه حرکت ستاره‌های واقع در لبه خارجی کهکشان پرداختند. ستاره‌هایی که در فاصله ۱۶۰ هزار سال نوری از مرکز آن قرار داشتند. این گروه دریافتند که این ستاره‌ها با سرعت‌های بسیار زیادی در حرکت‌ هستند و محاسبات آنها نشان داد که در این‌صورت جرم کهکشان ما بایستی معادل ۷۰۰ میلیارد برابر جرم خورشید باشد.

در سال ۲۰۱۲، گروه دیگری از ستاره‌شناسان در موسسه علمی تلسکوپ فضایی، حرکت یکی از کهکشان‌های همسایه ما به نام Leo I را که در فاصله ۸۵۰ هزار سال نوری قرار گرفته است، شبیه‌سازی کردند. نتیجه این بود که جرم موجود درون این فاصله، برابر ۱٫۶ تریلیون برابر جرم خورشید است. تخمین‌های دیگری با استفاده از چندین کهکشان نزدیک، به جرمی در حدود ۲٫۵ تریلیون جرم خورشید منتهی می‌شد!

جرم ستارگان کهکشان

کهکشان‌هایی همچون کهکشان راه شیری، تنها از تعداد زیادی ستاره تشکیل نشده‌اند. بلکه دارای مقدار زیادی گاز و غبار میان‌ستاره‌ای، سیاهچاله‌ها، کوتوله‌های سفید و همچنین تعداد زیادی سیاره که در ابتدای تشکیل هر ستاره شکل گرفته‌اند، هستند. تمامی این اجرام غیرستاره‌ای در جرم کلی یک کهکشان سهیم‌اند. بنابراین برای اینکه بدانیم چه سهمی از جرم کهکشان مربوط به ستاره‌های آن است، قبل از آن باید سهم تمامی این اجرام غیرستاره‌ای را تخمین بزنیم.

به نظر می‌رسد که بخش عمده جرم کهکشان راه شیری به شکلی است که اصلا دیده نمی‌شود و از روی برهم‌کنش گرانشی‌اش با سایر اجرام قابل رویت است که می‌توان به وجود آن پی برد. ستاره‌شناسان به آن ماده تاریک می‌گویند. این ماده تاریک در مقیاس کیهانی حدود ۲۳% از جرم کیهان ما را تشکیل می‌دهد.

مطالعات جزئی نشان می‌دهد که هاله‌ای از ماده تاریک، کهکشان ما را در بر گرفته است که تا فاصله ۴۰۰ هزار سال نوری از مرکز کهکشان به اطراف کشیده شده است. مدل‌ها همچنین نشان می‌دهند که بیش از ۹۰ درصد جرم کهکشان راه شیری مربوط به جرم ماده تاریک است!

وقتی که جرم ماده تاریک موجود در کهکشان مشخص شد، پس عمده جرم باقی‌مانده مربوط به جرم ستاره‌ها می‌شود. پس تنها باید این جرم را بر جرم متوسط یک ستاره تقسیم کرد تا تعداد ستاره‌های کهکشان به‌دست آید. اما این مرحله جایی است که اکثر تخمین‌ها با مشکل مواجه می‌شوند.

تا شعاع ۱۶ سال نوری از خورشید، ۵۳ ستاره وجود دارد. تنها ۱۱ مورد از آنها جرمی مشابه جرم خورشید دارند و ۴۲ تای بقیه کوتوله سرخ هستند که جرمشان تنها حدود ۱۰% جرم خورشید می‌شود. این یعنی که به ازای هر ۱۵ جرم خورشیدی، حدود ۵۳ ستاره مجزا داریم که اکثرشان کوتوله قرمزند، یعنی جرم متوسط ستاره‌ها حدود ۱/۴ جرم خورشید ماست.

نتیجه پایانی!

اگر کهکشان راه شیری جرمی حدود ۲٫۵ تریلیون جرم خورشید داشته باشد و ۱۰% از این جرم در ستاره‌ها متمرکز شده باشد، آنگاه تعداد ستاره‌های کهکشان در حدود ۱ تریلیون ستاره خواهد بود.

بسیاری از منابع آنلاین هستند که جرم کهکشان ما را معادل با جرم ستاره‌هایی هم‌ارز خورشید می‌گیرند و این‌گونه به عدد ۲۰۰ میلیارد ستاره می‌رسند. پس گاهی یک سوال ساده، بسته به این‌که فرضیات خود را چگونه در نظر بگیریم، می‌تواند جواب‌های زیادی داشته باشد. من به عنوان یک ستاره‌شناس معمولا از همین عدد رند یک تریلیون استفاده می‌کنم.

حفظ کردن یک تریلیون ساده است و بزرگی آن شگفت‌انگیز است. این‌طور نیست؟!

یکی از دلایلی که سیاره مریخ نمی‌تواند میزبان حیات (شبیه به آنچه در زمین داریم) باشد، از بین رفتن بخش اعظم اتمسفر آن است. حالا فضاپیمای تکامل‌جو و گازهای گریزای مریخ ناسا (می‌ون، MAVEN) فرآیندی را شناسایی کرده که گویا نقشی کلیدی در تبدیل شدن اقلیم سیاره‌‌ی سرخ از یک محیط گرم و آبناک که شاید می‌توانسته پشتیبان زندگی نیز باشد به محیط سرد و خشک و برهوت امروزی بازی کرده است.

محققان مسئول ماهواره می‌ون (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) ناسا اولین مجموعه بزرگ یافته‌های حاصل از داده‌های جمع‌آوری شده توسط این ماهواره را منتشر کرده‌اند. این مطالعات شرح می‌دهد که هوای مریخ در ارتفاعات بالای اتمسفر چگونه در جریان کنش متقابل با نور خورشید فرسایش پیدا می‌کند و در فضا پراکنده می‌شود. آنها حساب کرده‌اند که میزان گاز گریخته از اتمسفر چقدر است و اشاره می‌کنند که چرا این میزان ممکن است در گذشته بیشتر بوده باشد.

بروس جاکوسکی محقق اصلی ماهواره گفت که نتایج منتشره متکی بر داده‌هایی است که فقط در ۶ تا ۷ ماه اول ماموریت ماهواره جمع‌آوری شده است. کلیه مشاهدات قبلی توسط ماهواره‌ها و مریخ‌نوردها حاکی بود که سیاره سرخ زمانی پوشیده از لایه غلیظی از گازها بوده که امکان حضور آب مایع بر سطح را فراهم می‌کرده است.

این برداشت (وجود آب سطحی) در مشخصه‌های سطح مریخ، مثل آثاری که شبیه بستر رودها، دلتاها و دریاچه‌هاست مشهود است. اما فشار هوای مریخ امروز کمتر از یک درصد زمین است، یعنی اگر آب مایع را روی سطح بریزید (بسته به جای آن) می‌جوشد و بخار می‌شود یا یخ می‌بندد.

بخشی از این هوا احتمالا با مواد معدنی سطح مریخ میان‌کنش داشته و در آن ذخیره شده است. با این حال محتمل‌ترین توضیح برای از بین رفتن اتمسفر مریخ – توضیحی که می‌ون محک زدن آن را سال گذشته شروع کرد– این است که خورشید به تدریج آن را فرسایش داده، و سیاره را از یک کره گرم و مرطوب تبدیل به جایی خشک و سرد کرده است.

این ماهواره هنگام گردش در مدار چند بار شیرجه‌های عمیق به داخل اتمسفر زده است. این به اصلاح شیرجه‌ها آن را به ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری از سطح رسانده که امکان نمونه‌برداری از گازهای حاضر و بررسی رفتار این گازها در اثر تحریک توسط انرژی خورشید را فراهم کرده است.

خورشید در حال انتشار جریان ثابتی از ذرات باردار است که به اصطلاح به آن بادهای خورشیدی می‌گویند. این بادها حامل میدان‌های مغناطیسی است که وقتی به کرات برخورد می‌کند میدان‌های الکتریکی ایجاد می‌کنند. این میدان‌ها به یون‌های اتمسفر سرعت می‌بخشند، و این یون‌ها یا مستقیما راهی فضا می‌شوند یا به سایر عناصر موجود در جو برخورد می‌کنند طوری‌که باعث گریز آنها از جو می‌شوند. میزان نابودی ممکن است در ظاهر ناچیز به نظر برسد، اما وقتی قدمت ۴.۵ میلیارد ساله مریخ را در نظر بگیرید، قابل توجه است.

جاسپر هالکاس از دیگر دانشمندان این ماموریت از دانشگاه آیووا گفت که با حساب آنها هر ثانیه حدود ۱۰۰ گرم اتمسفر از جو می‌گریزد. او می‌گوید:‌

این‌ها اکسیژن و دی‌اکسیدکربن هستند که سیاره را ترک می‌کنند، موادی که برای آب و در مجموع آب و هوای سیاره مهم هستند.

تیم می‌ون همچنین شاهد تاثیر برخورد مواد پرتاب شده از تاج خورشید (CME) بر اتمسفر مریخ بودند.

سی‌ام‌ای یک حباب عظیم گازی در حالت برانگیخته است که مثل گدازه از خورشید فوران می‌کند. سی‌ام‌ای سریع‌تر از باد خورشیدی حرکت می‌کند و حاوی انرژی حتی بیشتری است. هنگام برخورد این حباب به اتمسفر مریخ، می‌ون شاهد گریز مواد از جو به اندازه حداقل ۱۰ تا ۲۰ برابر بیش از حالت معمولی بود.

دکتر هالکاس می‌گوید:

بادهای خورشیدی پیشتر در تاریخ منظومه شمسی متداول‌تر و فشرده‌تر بودند، بنابراین انتظار داریم که در گذشته‌های دور دایما اتفاق می‌افتاده‌اند و مقدار خیلی زیادی از اتمسفر را فرسایش می‌داده‌اند.

او می‌گوید به این ترتیب شاید بخش اعظم اتمسفر در دوره‌های اولیه مریخ از میان رفته باشد.

البته اگر مریخ یک میدان مغناطیسی فراگیر را حفظ می‌کرد، ممکن بود بتواند این یورش دایمی و فرساینده از طرف خورشید را تاب بیاورد. دانشمندان اما فکر می‌کنند که دینامیک داخلی به وجود آورنده چنین میدانی، احتمالا پس از چندصدمیلیون سال اول تشکیل سیاره فروپاشید. بخت با ما یار بوده که زمین همچنان دارای یک میدان مغناطیسی قوی است که در برابر ذرات خورشیدی از آن محافظت می‌کند. وگرنه اتمسفر زمین هم احتمالا دچار سرنوشت مریخ می‌شد.

ماموریت فضاپیمای MAVEN ناسا که در نوامبر سال ۲۰۱۳ راهی سیاره‌ی سرخ شد این است که تعیین کند چه میزان از هوا و آب این سیاره به فضا گریخته است. این نخستین ماموریت از این‌گونه است که برای شناخت تاثیر احتمالی خورشید بر دگرگونی‌های جوی سیاره‌ی سرخ اختصاص داده شده. می‌ون تنها کمی بیش از یک سال است که در کنار مریخ کار می‌کند و ماموریت علمی اصلی خود را در نوامبر ۲۰۱۶ به پایان خواهد برد.

مناطق باستانی سیاره مریخ نشانه‌هایی از فراوانی آب را در خود دارند- از جمله‌ی این نشانه‌ها، ساختارهایی همانند دره‌ها است که توسط رودها کَنده شده‌اند و کانی‌های ته‌نشستی (رسوبی) که تنها در حضور آب مایع پدید می‌آیند. این ویژگی‌ها دانشمندان را به این فکر واداشت که میلیاردها سال پیش، جو بهرام (مریخ) بسیار چگال‌تر و به اندازه‌ی کافی گرم بوده که رودها، دریاچه‌ها و حتی چه بسا اقیانوس‌هایی از آب مایع روی آن پدید آید.

به تازگی پژوهشگران با کمک مدارگرد شناسایی بهرام ناسا (MRO) تغییراتی فصلی را در ظاهر نمک‌های هیدراته دیده‌اند که نشان‌دهنده‌ی آب شور مایع روی بهرام است. ولی جو امروزین بهرام بسیار سردتر و تنُک‌تر از آن است که بتواند پشتیبان مقدار فراوان یا دیرپای آب مایع بر روی سطح این سیاره باشد.

منبع: گجت‌نیوز

از هر زاویه‌ای که بنگریم پلوتون و زمین شباهت چندانی ندارند. یکی سیاره است و دیگری نیست (حداقل با تعریف مرسوم)، یکی قرمز است و دیگری آبی. حال تصاویر جدید نشان می دهند که چرخه‌ی آب و هوا در پلوتون نیز عجیب و غیرعادی است.

پلوتون و زمین شباهت چندانی ندارند. یکی کره‌ای یخی است و دیگری بیشترش را آب فرا گرفته است، یکی قرمز است و دیگری آبی. اما عکس‌های سیاه و سفید، بسیاری از این تفاوت‌ها را می‌پوشانند. در آخرین سری از عکس‌های دریافتی از فضاپیمای افق‌های نو، پلوتون همچون زمین خودمان به نظر می‌آید.

البته فریب عکس‌ها را نخورید. کوه‌هایی که در عکس بالا دیده می‌شوند مانند کوهستان‌های خودمان سنگی نیستند. آن‌ها از یخ جامد تشکیل شده‌اند. این سیاره به سختی می‌تواند جو نازک و مه‌آلودش را به خود نگاه دارد. نظرتان در مورد یخچال‌های طبیعی صافی که در عکس می‌بینید چیست؟ آن‌ها به جای آب از نیتروژن تشکیل شده‌اند.

از طرف دیگر، آخرین عکس‌های دریافتی مدارکی در اختیار ما گذاشته‌اند مبنی بر این که زمین و پلوتون شباهت‌های جالبی دارند، مانند: تغییرات سیستم آب و هوایی به صورت روزانه و چیزی شبیه به چرخه آب، تنها با این تفاوت که چرخه آب و هوایی پلوتون احتمالا با محوریت نیتروژن رخ می‌دهد.

تصاویر نمای نزدیک نشان می‌دهند در منطقه اسپاتنیک پلانوم، جریانات کوه‌های یخی الگوهایی را در دل دشت‌های یخی ایجاد کرده‌اند.

این پدیده‌ها احتمالا به دلیل تبخیر یخ از سطح اسپاتنیک پلانوم باشد، سپس این بخارات در کوه‌های ناحیه شرقی متراکم شده‌اند و دوباره به سمت دشت‌ها جریان یافته‌اند.

آلن هاوارد از تیم افق‌های نو در کنفرانسی خبری این‌گونه اظهارنظر کرده است:

ما انتظار نداشتیم نشانه‌هایی از چرخه آب و هوایی بر اساس یخچال‌های طبیعی، آن هم با محوریت نیتروژن در شرایط بسیار سرد، قسمت بیرونی منظومه شمسی را در پلوتون مشاهده کنیم. این چرخه که بر اساس نور ضعیف خورشید رخ می‌دهد را می‌توان با چرخه‌ی آب در کره زمین مقایسه کرد که در آن، یخچال‌های طبیعی به وسیله آب‌هایی که از سطح اقیانوس‌ها تبخیر می‌شوند و به صورت برف فرود می‌آیند، تغذیه می‌شوند و سپس این آب‌ها دوباره از طریق یخچال‌ها به دریا باز می‌گردند.

منبع: زومیت

کشف سیاره‌ای مانند زمین که در آن موجودات فرازمینی زندگی می‌کنند، رویایی برای منجمان است؛ اما کشفیات جدید نشان می‌دهند که زمان زیادی تا شناسایی این سیاره‌های باقی نمانده است. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی ۶ مورد از سیاره‌های زمین‌سان کشف شده بپردازیم.

دانشمندان از سال ۱۹۹۵ میلادی که وجود سیاره‌های زمین‌سان که به دور ستاره‌ای خورشیدمانند می‌چرخند، تایید شد، موفق به کشف بیش از ۲۰۰۰ عدد از این سیارات شده‌اند. بیش از نیمی از این سیارات توسط فضاپیمای کپلر ناسا کشف شده‌اند. این فضاپیما در سال ۲۰۰۹ میلادی برای تعیین تعداد سیاره‌های زمین‌سان در کهکشان راه شیری، ماموریت خود را آغاز کرده است.

مشاهدات کپلر نشان می‌دهند که سیاراتی مانند زمین در نقاط دورافتاده‌ای از کهکشان راه شیری قرار دارند که توانایی میزبانی از جاندارانی که مانند انسان‌ها زندگی می‌کنند، را دارا هستند.

برای آن که سیاره‌ای مانند زمین باشد، باید نسبتا کوچک بوده، از جنس صخره باشد و در فاصله‌ای قابل سکونت به دور ستاره‌ی خود بچرخد، در واقع این تعریف به این معنا است که آب در سطح آن می‌تواند در فاز مایع نیز وجود داشته باشد. در آینده و پس از رشد فناوری تلسکوپ‌ها انتظار می‌رود پارامترهای دیگری مانند وضعیت جو سیاره و فعالیت ستاره‌ی آن نیز مورد بررسی قرار بگیرند.

در حالی که کشف نسخه‌ی دوم زمین در حال حاضر یک تخیل است اما در ادامه به بررسی ۶ سیاره خواهیم پرداخت که ناسا آن‌ها را بهترین نامزدها برای کسب عنوان زمین دوم می‌داند.

Gilese 667Cc

این سیاره‌ی زمین‌مانند که تنها ۲۲ سال نوری از زمین فاصله دارد، دارای وزنی ۴ برابر وزن زمین است و محققان از جنس دقیق آن اطلاع دقیقی ندارند. Gilese 667Cc در طی ۲۲ روز حرکت خود به دور ستاره‌اش را به اتمام می‌رساند اما چون این ستاره بسیار خنک‌تر از خورشید است، دانشمندان معتقدند Gilese 667Cc در فاصله‌ی قابل سکونت از ستاره‌ی خود قرار دارد.

با این همه، Gilese 667Cc که توسط رصدخانه‌ی اروپای شرقی در شیلی کشف شده است، به قدری به ستاره‌ی خود نزدیک است که احتمال دارد مورد اصابت زبانه‌ی شعله‌های آن قرار بگیرد.

Kepler-22b

این سیاره در فاصله‌ی ۶۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و اولین کشف کپلری است که در فاصله‌ی قابل سکونت از ستاره‌ی خود قرار گرفته است. Kepler-b22 اندازه‌ای در حدود ۲.۴ برابر زمین داشته و در طی ۲۹۰ روز یک دور کامل به دور ستاره‌ی خود می‌چرخد. در حال حاضر محققان مطمئن نیستند که این سیاره چه جنسی دارد.

Kepler-69c

این سیاره در فاصله‌ی ۲۷۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و به دلیل بزرگی ۷۰ درصدی آن نسبت به کره‌ی خاکی ما، دانشمندان از جنس آن اطلاع دقیقی ندارند.

Kepler-69c در مدت ۲۴۲ روز به دور ستاره‌ی خود می‌چرخد و از این حیث قابل مقایسه با زحل در منظومه‌ی شمسی است. البته چون ستاره‌ی آن روشنایی معادل ۸۰ درصد خورشید را دارد Kepler-69c را می‌توان  فاصله‌ی آن از ستاره‌اش را فاصله‌ای قابل سکونت دانست.

Kepler-62f

این سیاره ۴۰ درصد از زمین ما بزرگ‌تر است و به دور ستاره‌ای بسیار خنک‌تر از خورشید می‌چرخد. مدت ۲۶۷ روزی چرخش کامل Kepler-f62 فرصت مناسبی برای این سیاره فراهم کرده است تا در فاصله‌ی قابل سکونت از ستاره‌ی خود قرار بگیرد.

این سیاره در فاصله‌ی ۱۲۰۰ سال نوری از زمین قرار گرفته است.

Kepler-186f

این سیاره حداکثر ۱۰ درصد بزرگ‌تر از زمین است و به نظر می‌رسد در فاصله‌ی قابل سکونت از ستاره‌ی خود قرار دارد. Kepler-186f تنها معادل یک سوم انرژی که زمین از خورشید می‌گیرد را از ستاره‌ی خود دریافت می‌کند.

این سیاره در فاصله‌ی ۵۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد.

Kepler-452b

این سیاره که کشف آن ماه گذشته اعلام شد، به گفته‌ی مدیران ناسا بیشترین شباهت را به زمین دارد. ستاره‌ی آن بسیار شبیه به خورشید است و این سیاره در فاصله‌ی قابل سکونت از ستاره‌ی خود واقع شده است. بنابر گفته‌ی محققان Kepler-452b با ابعاد ۱.۶ برابری نسبت به زمین، بیشترین شانس را برای صخره‌ای بودن دارد.

این سیاره در فاصله‌ی ۱۴۰۰ سال نوری از زمین واقع شده است.

زمین (برای انجام مقایسه)

برخلاف نام آن، ۷۰ درصد سطح سیاره‌ی ما را آب پوشانده است. زمین به دور ستاره‌ای میان‌سال می‌چرخد که ۴.۵ میلیارد سال سن دارد و انتظار می‌رود برای میلیاردها سال دیگر نیز انرژی مورد نیاز آن را تامین کند.

منبع: زومیت