یکی از حوزه‌‌هایی که تحریم‌های یک طرفه‌ی غرب، تأثیر منفی مستقیمی بر آن گذاشته است، حوزه‌ی فعالیت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات است. ناصر علی سعادت، رئیس سازمان نصر کشور، در گفتگویی به آسیب‌شناسی تحریم‌های حوزه‌ی IT و شرایط پس از رفع آن پرداخته است.

رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، در خصوص شرایط پس از تحریم برای شرکت‌های فعال در حوزه ICT و گشایش در کسب و کار فعالان صنف فناوری اطلاعات گفت:

شرایط کسب و کار در تمام حوزه‎ها رو به تغییر است و این موضوع ایجاب می‎کند تا دولت با آگاهی و تیزبینی فضای پس از تحریم را مدیریت کند. قطعا گشایش حاصل شده در حوزه ICT هم امیدوارکننده است و آنچه که اهمیت دارد مدیریت صحیح فرصت‏‌های پساتحریم است.

وی با تاکید بر این‌که شرایط کسب و کارها در تمام حوزه‎ها رو به تغییر است و این موضوع ایجاب می‎کند تا دولت با آگاهی و تیزبینی فضای پساتحریم را مدیریت کند، گفت:

بخش خصوصی از بعد روانی امیدوار است که امر مهمی اتفاق افتاده و قطعا این آرامش و ثبات حاصل از امیدواری، ریسک سرمایه‎گذاری در حوزه‎های مختلف صنعت را کاهش می‎دهد. با وجود این‌که بخش خصوصی همچنان منتظر حصول نهایی رفع تحریم‌‏ها و تاثیر آن بر بازار است، اما باید اذعان داشت امنیت اقتصادی در پیش‎رو می‎تواند شرایط را برای برنامه‎ریزی‎های بلندمدت شرکت‎های داخلی و خارجی فراهم کند. به جرات می‎توان گفت فعالان خصوصی بر این باورند که توافق صورت گرفته بسیار ارزشمند است و تحریم‎های ظالمانه در آینده‎ای نزدیک مرتفع خواهد شد.

تاثیر تحریم‌ها بر IT

ناصرعلی سعادت در ادامه به تشریح وضعیت شرکت‎های IT پس از تحریم پرداخت و در توضیح این‌که طی مدت تحریم چه بخش‎هایی از فناوری اطلاعات مورد آسیب قرار گرفته است، گفت:

موضوع تاثیرات تحریم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات همچون سایر صنایع به صورت کلی و همه جانبه بوده است. از زمان آغاز فشارهای تحریم، فعالان در تمام سطوح ICT از جمله واردات تجهیزات و ابزار تکنولوژی اطلاعات و در تمام زیرشاخه‎های آن همچون سخت‎افزار، نرم‎افزار، اینترنت، شبکه و تجهیزات مخابراتی با مشکلاتی مواجه بوده است. اگر بخواهیم مصداقی‎تر به موضوع نگاه کنیم، در حوزه‎ای همچون نرم‎افزار دسترسی به جدیدترین نسخه‌های پیشرفته نرم‌افزار و محیط‌های تحت وب، متن بازها و توسعه‎دهندگان این فضا به دلیل تحریم‎های پی در پی در کشور به آسانی امکان‎پذیر نبود. حتی در بخش فضای مجازی و اینترنت، فقدان دسترسی به امکانات بسیاری از سایت‎های پراهمیت، در کسب و کار فاوا تاثیرات منفی به جا گذاشته است. بدون شک آسیب‎هایی که تحریم بر ارتباط، حق دسترسی و دانلود فعالان ایرانی در شبکه اینترنت برجای گذاشت، لطمات خاصی را بر پیکره صنعت ICT وارد کرده است؛ چرا که دسترسی به این حقوق درحوزه وب در حقیقت ابزار تولید در صنعت فاوا محسوب می‎شود.

تاثیر تحریم‎ها در حوزه تجارت الکترونیکی

سعادت همچنین گفت:

در بخش تجارت الکترونیکی و انتقال منابع مالی نیز به دلیل فقدان مشارکت بانک‎های ایرانی و بین‎المللی، حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات همچون سایر بخش‎های صنعتی و بازرگانی تاثیرات نامطلوبی برجای گذاشته است. حتی به دلیل سایه تحریم، بسیاری از شرکت‎های مختلف آسیایی از این نظر که با شرکت‎های ایرانی در زمینه تکنولوژی همکاری و مشارکت داشته‎اند، جریمه‎های هنگفتی پرداخت کرده‎اند. در نهایت می‎توان گفت وجود تحریم‎ها، سدی پیش روی ورود فناوری اطلاعات به کشور بوده است.

شرایط بازار IT پس از حضور کمپانی‎های بزرگ

سعادت در ادامه در توضیح این‌که اگر کمپانی‌‏های بزرگ جهان برای سرمایه‎گذاری قصد ورود به ایران را داشته باشند، شرایط بازار را چگونه خواهد شد، گفت:

پس از حصول تفاهم هسته‌‏ای، همواره تاکید نمایندگان بخش ‎خصوصی بر این بوده که مدیریت شرایط پساتحریم یک امر ضروری است و قطعا این موضوع مشارکت دولت و بخش‎خصوصی دوشادوش یکدیگر را می‎طلبد. قطعا توسعه بازار ایران پس از رفع تحریم به دلیل حجم بالای تقاضا در کشور کاملا اجتناب‌ناپذیر است و به سختی می‎توان بدون مشارکت و تعامل دولت با بخش خصوصی از فضای پساتحریم در جهت شکوفایی صنعت در کشور بهره برد. به عبارت دیگر دولت می‎تواند با کمک و همیاری بخش خصوصی شناخت دقیقی از کسب و کار و نحوه سرمایه‎گذاری داخلی و خارجی در هر حوزه کسب کند و این مشارکت تنها راه ایجاد اشتغال در آینده پیش روست؛ فرصتی که نباید به راحتی از دست برود.

سعادت با تاکید بر این‌که در این مسیر باید توجه کرد که بدون مدیریت همه جانبه و آگاهانه، هر سرمایه‎گذاری خارجی لزوما به توسعه یک صنعت ختم نمی‏‌شود، گفت:

ضرورت دارد پیش از پذیرفتن هرگونه سرمایه‎گذار خارجی، دولت در کنار بخش‎خصوصی، بازار داخلی هر صنعت را به خوبی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا مبادا ورود بدون آگاهی و برنامه‎ریزی سرمایه‎گذاران خارجی به کشور، بازار داخلی را محدود یا نابود کند.

لزوم کنترل آگاهانه همکاری با شرکت‎های خارجی

رییس سازمان نصر کشور همچنین گفت:

در خصوص صنعت ICT نیز این موضوع اهمیت بالایی دارد؛ اعتقاد فعالان بخش خصوصی در حوزه فاوا بر این است که این صنعت برای رشد و شکوفایی باید در چارچوب قوانین کشور حرکت کند و قطعا برای همکاری با سرمایه‎گذاران خارجی در این حوزه نیازمند چارچوب‌های لازم هستیم؛ چراکه دسترسی و ارتباط با صنعت ICT به دلیل ماهیت آن، از هر نقطه جهان امکان‌پذیر است و بنابراین لزوم کنترل آگاهانه این همکاری‌ها بیش از هر حوزه دیگری احساس می‌شود.