چای سبز اخیرا به عنوان موضوع اصلی تحقیق دانشمندانی از دانشگاه‌های لنکستر و لیتدز مورد بررسی قرار گرفته و این‌طور که از نتایج پژوهش‌ها به نظر می‌رسد، پیشگیری از حملات قلبی هم می‌تواند به فواید مصرف چای سبز اضافه شود.

چای سبز به عنوان یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های جهان شناخته می‌شود که بیشتر از همه، افرادی که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند از آن استفاده می‌کنند. در همین رابطه، جالب است بدانیم که اخیرا محققانی از دو دانشگاه لیدز (Leeds) و لنکستر (Lancaster) در بریتانیا، موفق به شناسایی ترکیبی در چای سبز شده‌اند که به سلامت قلب و عروق کمک می‌کند و شانس بروز حملات قلبی در افراد را کاهش می‌دهد. در بررسی این تحقیق با ما همراه باشید.

تاثیر چای سبز در پیشگیری از سکته قلبی

به صورت کلی این روزها بسیاری از افراد در مورد فواید مصرف چای سبز اطلاعاتی دارند و از تاثیرات مفید این نوشیدنی باخبر هستند؛ با این وجود پژوهش اخیر مربوط به نقش ترکیب موجود در چای سبز که با نام EGCG شناخته می‌شود، در نوع خود منحصر به فرد است.

دانشمندان اعلام کرده‌اند که این ترکیب می‌تواند در حل شدن پلاک‌های ایجادشده در رگ‌های خونی و داخل قلب موثر باشد و از این طریق، مشکلاتی که با مسدود شدن این رگ‌ها به وجود می‌آید را برطرف کند. از طرف دیگر، پیش از این هم تحقیقات گسترده‌ای در مورد نقش EGCG برای مقابله با آسیب‌های واردشده به سیستم عصبی و همچنین درمان بیماری آلزایمر انجام شده بود و می‌توان گفت که این ترکیب پتانسیل بالایی برای برطرف کردن مشکلات مختلف سلامتی دارد.

در مطالعه انجام‌شده، به طور دقیق اثر ترکیب مورد نظر بر روی محل‌های تجمع ماده در رگ‌ها که باعث بروز بیماری تصلب شریان (Atherosclerosis) و در نتیجه، سکته قلبی می‌شود، مورد بررسی قرار گرفت؛ جالب است بدانیم که آمیلوئید در شکل‌گیری اختلال آلزایمر هم موثر است.

دلیل این هشدار هم به تحقیقات قبلی دانشمندان مربوط می‌شود که بر اساس آن‌ها، اعلام شده که چای سبز ممکن است آثار مخربی را هم همراه داشته باشد؛ بر اساس این مطالعات مصرف زیاد چای سبز می‌تواند به بروز مشکل سنگ کلیه منجر شود و به همین خاطر، توصیه می‌شود که افراد روزانه بیش از ۵ فنجان از این نوشیدنی مصرف نکنند.

جرمی پییرسون (Jeremy Pearson) از بنیاد قلب بریتانیا در این رابطه گفته است که با وجود نتایج امیدوارکننده گزارش‌شده، هنوز احتمال موثر بودن چای سبز بر روی سلامت قلب، به صورت مستقیم، پایین است. با این حال انتظار می‌رود که با تحقیقات بیشتر و مهندسی مولکول‌های مفید موجود در این نوشیدنی، بتوان داروهایی را توسعه داد که در کنار حل کردن پلاک داخل رگ‌ها، مشکلات مصرف زیاد چای سبز را هم به همراه نداشته باشند.

مقاله میدلتون و همکارانش در ژورنال “Journal of Biological Chemistry” به چاپ رسیده است.

زوال عقل به‌طورکلی برای توصیف علائم مختلف اختلالات شناختی مانند فراموشی به‌کار می‌رود. زوال عقل یکی از نشانه‌‌‌های اختلالات و بیماری‌های مغزی است. نزدیک به ۴۷٫۵ میلیون نفر در سرتاسر جهان از زوال عقل رنج می‌برند. در هر چهار ثانیه، یک نفر به زوال عقل دچار می‌شود. با اینکه زوال عقل در افراد سالخورده شیوع بیشتری دارد، ولی این بیماری یک عارضه‌ی طبیعی ناشی از سالخوردگی محسوب نمی‌شود. در این مطلب به بررسی عوامل ایجاد زوال عقل و درمان آن می‌پردازیم.

زوال عقل چیست؟

زوال عقل تنها یک بیماری نیست، بلکه تعریفی کلی برای توصیف اختلالات حافظه، اختلالات ارتباطی و اختلال در فکر کردن است. با اینکه زوال عقل بیشتر در افراد سالخورده مشاهده می‌شود، ولی بروز آن در سنین پیری طبیعی نیست. اختلالات خفیف شناختی مانند ضعیف شدن حافظه کوتاه مدت در هنگام پیری امری طبیعی است. این اختلالات شناختی بیش از آنکه زوال عقل به‌حساب بیایند، نوعی اختلال شناختی مرتبط با افزایش سن به‌شمار می‌روند، زیرا باعث بروز مشکلات چشمگیری نمی‌شوند.

زوال عقل برای توصیف دو یا چند علامت بسیار شدید که فعالیت‌های روزمره‌ی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به‌کار می‌رود. براساس تجزیه و تحلیل آمار جدید در سال ۲۰۱۰، ۴٫۷ میلیون نفر از افراد بالای ۶۵ سال در آمریکا، به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. براساس ارزیابی انجمن آلزایمر:

• کمی بیش از یک‌دهم افرادی که بالای ۶۵ سال سن دارند، از آلزایمر رنج می‌برند؛
• بیش از یک‌سوم افراد بالای ۸۵ سال به آلزایمر مبتلا هستند؛
• ۶۰ تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به زوال عقل، دچار آلزایمر هستند.

علل زوال عقل

علائم زیر توسط آکادمی آمریکایی پزشکان خانواده (AAFP) جمع‌آوری و در مجله‌ی پزشکان خانواده‌ی آمریکا به چاپ رسیده‌اند. ممکن است هریک از این علائم در فرد مبتلا به زوال عقل مشاهده شود. بیشتر این علائم به‌خاطر از دست دادن حافظه بروز می‌کنند. ممکن است خودِ بیمار تعدادی از این علائم را تشخیص بدهد، اما سایر علائم را اطرافیان یا پزشک تشخیص خواهند داد.

• از دست دادن حافظه‌ی کوتاه‌مدت (یکی از نشانه‌های این مشکل، پرسیدنِ سؤال‌های تکراری است)؛
• مشکل در انجام بعضی از اموراتی که فرد با انجام‌شان آشنایی دارد (به‌عنوان مثال مشکل در درست کردن نوشیدنی یا غذایی که فرد همیشه درست می‌کرد)؛
• مشکلات ارتباطی (بروز مشکلات زبانی، فراموش کردن کلمات ساده یا استفاده‌ی اشتباه از کلمات)؛
• موقعیت‌ناآگاهی (به‌عنوان مثال گم‌شدن در خیابانی که فرد آن را بلد بوده‌ است)؛
• بروز مشکلاتی در تفکر انتزاعی (به‌عنوان مثال مشکلاتی در معامله کردن با پول)؛
• فراموش کردن جای چیزهایی که هر روز مورد استفاده قرار می‌گیرند (مانند دسته‌کلید یا کیف پول)؛
• تغییرات خُلقی (تغییرات ناگهانی و غیرمنتظره در چشم‌انداز فرد نسبت به زندگی یا دیدگاهی که فرد نسبت به خودش دارد)؛
• تغییرات شخصیتی (ممکن است فرد حساس، شکاک یا ترسو شود)؛
• کاهش علاقه‌ی فرد به آغاز کارهای تازه (کمتر شدن تمایل فرد برای شروع کاری جدید یا رفتن به جایی).

با افزایش سن، علائم زوال عقل تشدید می‌شوند.

برای تشخیص قطعی زوال عقل، از چه آزمون‌هایی استفاده می‌شود؟

امروزه آزمون‌های زوال عقل به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند و نتایج حاصل از آنها نیز تا حد زیادی قابل‌‌اعتماد است. این آزمون‌ها از زمان شروع‌شان در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی، تاکنون تغییرات چندانی نداشته‌اند. مرحله‌ی اولِ آزمونِ عملکرد حافظه و سلامت شناختی فرد، شامل تعدادی سؤال و دستورالعمل‌های استاندارد است. براساس تحقیقات، تشخیص زوال عقل تنها با استفاده از آزمون‌های استاندارد زیر امکان‌پذیر است. این آزمون‌ها باید به‌طور کامل انجام و جواب‌هایشان ثبت شود.

«آزمون روانی مختصر» بر مبنای ۱۰ سؤال طراحی شده است. برخی از این سؤال‌ها عبارتند از:

• چند سال سن دارید؟
• ساعت حدودا چند است؟
• امسال چه سالی است؟
• تاریخ تولدتان چه‌موقع است؟

هر جواب درست، یک نمره خواهد داشت. نمره‌ی شش و کمتر، نشانه‌ی اختلالاتی در عملکرد شناختی فرد است.

آزمون ارزیابی شناختی پزشک عمومی (GPCOG)، مشاهدات اقوام یا خانواده را نیز به آزمون قبلی اضافه می‌کند. این آزمون برای پزشکان طراحی شده است و معمولا اولین ارزیابی رسمی از سلامت روانی فرد است. در مرحله‌ی دومِ آزمون، از یکی از نزدیکان فردِ مشکوک به زوال عقل، شش سؤال پرسیده می‌شود. برخی از این سؤال‌ها عبارتند از:

• آیا فرد در به خاطر آوردن اتفاقات یا مکالمات اخیر مشکل دارد؟
• آیا فرد کلمات درست را به‌سختی پیدا می‌کند یا لغات اشتباه به‌کار می‌برد؟
• آیا فرد در مدیریت پول یا مصرف داروها با مشکل روبه‌رو شده است؟
• آیا فرد برای رفت‌و‌آمد به جاهای مختلف با مشکل روبه‌رو شده است؟

اگر نتیجه‌ی این آزمون، ضعف حافظه را تأیید کند، آزمون‌های دیگری مانند تست خون و سی‌تی اسکن از مغز توصیه می‌شود.

آزمون‌های بالینی علل از دست دادن حافظه را مشخص می‌کنند یا کمک می‌کنند گزینه‌های احتمالی محدودتر شوند.

آزمون کوتاه وضعیت ذهنی (MMSE) یک آزمون شناختی دیگر است که موارد زیر را اندازه‌گیری می‌کند:

• آگاهی فرد از زمان و مکان‌؛
• یادآوری کلمات؛
• توانایی‌های زبانی؛
• میزان دقت و قدرت محاسبات فرد؛
• توانایی فرد در شناسایی ارتباط بَصَری و فضایی میان اشیاء.

آزمون کوتاه وضعیت ذهنی برای شناسایی زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این آزمون می‌تواند در ارزیابی شدت بیماری و یافتن درمان‌های مناسب نیز کمک‌کننده باشد.

آیا زوال عقل قابل درمان است؟

مرگ سلول‌های مغزی امری برگشت‌ناپذیر است، بنابراین هیچ درمان شناخته‌شده‌ای برای زوال عقل دژنراتیو وجود ندارد. به همین دلیل به‌جای از بین بردن علت بیماری، بیشتر بر روی مراقبت از بیمار و کنترل علائم اختلالاتی مانند آلزایمر تمرکز می‌شود.

اگر زوال عقل از عواملی مانند ضربه، اثرات جانبی داروها و کمبود ویتامین ناشی شده باشد، ممکن است بتوان از آسیب‌های واردشده به مغز یا گسترش آسیب‌ها به بافت مغز، جلوگیری کرد.

علائم بیماری آلزایمر را می‌توان به کمک بعضی از داروها کاهش داد. به این منظور چهار داروی تأییدشده در ایالات متحده وجود دارند که مهارکننده‌های کولین‌استراز (استیل کولین‌استراز) نام دارند.

• دونپزیل؛
• گالانتامین؛
• ریواستیگمین؛
• تاکرین.

دسته‌ی دیگری از داروها ممانتین نام دارند و بر ضد گیرنده‌های NMDA مغز عمل می‌کنند. ممکن است این داروها به‌تنهایی یا همراه با مهارکننده‌های کولین‌استراز مورد استفاده قرار بگیرند.

مهارکننده‌های کولین‌استراز می‌توانند به بهبود ویژگی‌های رفتاری فرد مبتلا به بیماری پارکینسون نیز کمک کنند. به یاد داشته باشید هیچ‌گاه این داروها را به‌طور خودسر مصرف نکنید و قبل از مصرف هر نوع دارویی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

تمریناتی مانند یادیارها و سایر ابزارهای یادآوری رایانه‌ای می‌توانند مغز را تقویت کنند، عملکرد شناختی مغز را بهبود بدهند و به فرد کمک کنند تا حدی با فراموشی ناشی از آلزایمر کنار بیاید. یادیارها ترفندهایی برای به خاطر سپردن چیزها هستند که فقط به تکرار مطالب اکتفا نمی‌کنند، بلکه با ایجاد رابطه بین مفاهیم تازه و اطلاعات قبلی موجود در مغز، به یادآوری راحت‌تر آنها کمک می‌کنند.

چه عواملی احتمال ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهند؟

عواملی وجود دارند که خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهند که در این میان، افزایش سن مهم‌ترینِ آنهاست. سایر عوامل عبارتند از:

• سیگار و مصرف نوشیدنی‌های الکلی؛
• تصلب شرایین (نوعی بیماری قلبی-عروقی که باعث سختی سرخرگ‌ها می‌شود)؛
• افزایش سطح کلسترول بد خون (لیپوپروتئین کم‌چگالی یا LDL)؛
• بالا بودن سطح هوموسیستئین خون (نوعی اسید آمینه)؛
• دیابت؛
• اختلال شناختی خفیف نیز ممکن است بعضی اوقات (نه همیشه) منجر به بروز زوال عقل شود.

منبع: چطور

تاثیر مخرب کمبود خواب بیش از آن چیزی است که فکر می‌کنید. به گفته محققان داشتن خواب کم سبب وارد آمدن آسیب‌هایی برگشت‌نا‌پذیر به مغز می‌شود. عوارض کم‌خوابی در برخی مواقع مرگبار هستند.

تنها دلیل خوابیدن در طول شب، پس گرفتن انرژی از دست رفته بدن حین انجام امور روزانه نیست. حین خواب، مغز تغییر وضعیت داده و تلاش می‌کند تا مواد سمی تولید شده از فعالیت‌های عصبی در طول روز را از بین ببرد. کمبود خواب نه تنها سبب متوقف شدن این فعالیت نمی‌شود، بلکه به‌طور عجیبی با افزایش این دسته از فعالیت‌‌های پاک‌سازی، سبب وارد آمدن خسارت‌هایی جبران‌ناپذیر به مغز می‌شود.

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کمبود خواب پیوسته سبب می‌شود تا مغز بخش قابل توجهی از نورون‌ها و اتصالات سینپپسی را از بین ببرد. این از جمله تخریب‌های یک‌طرفه محسوب می‌شود که حتی با جبران کمبود خواب در زمان‌های بعدی نیز جبران نمی‌شود.

کمبود خواب و افزایش سلول‌خواری

یک تیم تحقیقاتی عصب‌شناسی از دانشگاه پلی‌تکنیک مارکه ایتالیا، طی یک تحقیق تلاش کردند تا به تاثیرات کمبود خواب پیوسته و داشتن عادات خواب بد بر روی مغز پستانداران پی ببرند. آن‌ها در کمال تعجب، شباهت عجیب و غریبی بین موش‌های کم‌خواب و موش‌های دارای خواب کافی پیدا کردند. همانند دیگر سلول‌های واقع در جای جای بدن انسان، نورون یا همان رشته‌های مغزی به صورت پیوسته و توسط دو دسته از یاخته‌های گلیایى (Glial Cell) در حال نوسازی هستند. این‌ها به عنوان سلول‌های پشتیبان شناخته شده و معمولا با عنوان «چسب دستگاه عصبی» شناخته می‌شوند.

سلول‌های میکروگلیایی وظیفه دارند تا سلول‌های قدیمی و فرسوده را از طریق فرآیندی با نام سلول‌خواری (Phagocytosis) از بین ببرند. این واژه در زبان یونانی به معنی بلعیدن است. این فرآیند حین خوابیدن در مغز ما اتفاق می‌افتد تا به این وسیله فشارهای عصبی در طول روز از بین بروند. اکنون محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کمبود خواب نیز سبب رخ دادن چنین فرآیندی در مغز انسان می‌شود، با این تفاوت که به دلیل افراطی بودن آن، خسارت‌های جبران ناپذیری به مغز وارد می‌شود. با از بین رفتن تعداد زیادی از اتصالات سینپسی، آسیب برگشت‌ناپذیری به دستگاه عصبی و در کل مغز انسان وارد می‌شود.

می‌توان با یک مثال این خرابی را توصیف کرد. خوابیدن کافی در طول شب همانند بیرون قرار دادن زباله‌ها در بیرون از خانه در انتهای هر روز است. وقتی به صورت پیوسته و همیشگی کمبود خواب دارید، انگار یک فرد سارق وارد منزل شما و نه تنها زباله‌ها، بلکه تلویزیون، یخچال و کامپیوتر و تمامی وسایل شما را نیز با خود می‌برد. به گفته مسئول ارشد این تیم تحقیقاتی، آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که با کمبود خواب، بخش‌هایی از سینپس توسط آستروسیت (سلول‌های گلیایی بزرگ) بلعیده می‌شوند. آن‌ها برای انجام تحقیقات خود، چهار دسته از موش‌ها را مورد آزمایش قرار دادند:

• دسته‌ای از آن‌ها خواب کافی داشته و در طول شب بین ۶ تا ۸ ساعت را در حال خواب می‌گذراندند.
• دسته دوم موش‌ها به صورت دوره‌ای و توسط محققان، حین خواب شب بیدار می‌شدند.
• دسته سوم آن‌ها در برخی روزها به‌طور کامل از خواب شب محروم می‌شدند.
• دسته چهارم موش‌ها برای پنج روز کامل بیدار بوده و چشم روی هم نمی‌گذاشتند.

وقتی محققان تاثیر کمبود خواب بر روی مغز آن‌ها را به وسیله مقایسه میزان فعالیت آستروسیت‌ها ارزیابی کردند، آستروسیت‌ها را در ۵٫۷ درصد سینپس‌های موش‌های دارای خواب کافی و در ۷٫۳ درصد سینپس‌های موش‌های بیدار شده حین خواب شب مشاهده کردند.

در دسته سوم و چهارم قضیه کمی متفاوت بود. محققان به این نتیجه رسیدند که در مغز موش‌های بیدار مانده به صورت پیوسته، فعالیت آستروسیت‌ها به اندازه‌ای افزایش یافته که حتی آن‌ها بخش‌های قابل توجهی از سینپس‌ها را بلعیده‌اند. در دسته سوم موش‌ها، آستروسیت‌ها در ۸٫۴ درصد سینپس‌ها و در دسته چهارم آستروسیت‌ها در ۱۳٫۵ درصد سینپس‌ها وجود داشتند. به گفته مسئول ارشد تیم تحقیقاتی، در موش‌هایی که به‌طور کامل از خواب محروم شده بودند (دسته سوم و چهارم)، بزرگترین و مهمترین سینپس‌ها خورده شده‌اند. در واقع این دزد بعد از آمدن به خانه، ارزشمندترین وسایل شما را با خود برده است.

محققان با چک کردن فعالیت سلول‌های میکروگلیایی در مغز هر چهار دسته از موش‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت در مغز موش‌های بیدار مانده برای پنج روز، به میزان بسیار بسیار زیادی افزایش پیدا کرده است. نکته نگران‌کننده دقیقا همین‌جاست. فعالیت افسارگسیخته سلول‌های میکروگلیایی ارتباط مستقیمی با بیماری‌های مغزی همچون آلزایمر دارد. طبق گفته آن‌ها، بیگانه‌خواری سلول‌های میکروگلیایی در مغز نمونه‌های کاملا بی‌خواب رخ داده است، پس این مشکل در افرادی که دارای مشکلات خواب بوده و به عنوان نمونه نیمه‌های شب‌ از خواب بیدار می‌شوند رخ نخواهد داد.

سوالات زیادی درباره این تحقیق و تاثیرات مستقیم کمبود خواب بر روی ذهن انسان وجود دارد. به عنوان نمونه برخی افراد معتقدند این خرابی حاصل شده به دلیل کمبود خواب با جبران ساعت‌های خواب از دست رفته، در انسان‌ها جبران خواهد شد. از آنجایی که میزان مرگ در اثر آلزایمر، از سال ۱۹۹۹ تاکنون حدود ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده، بهتر است تا درباره برگشت‌پذیری یا برگشت ناپذیری این تاثیر مخرب بر روی مغز انسان تردید نکرده و هرگز خود را برای چند روز متوالی از خواب محروم نکنیم.

همان‌طور که سن ما افزایش پیدا می‌کند، ممکن است مغز ما رفته رفته دقت و توانایی‌های خود را از دست داده و فراگیری مسائل جدید و مخصوصا یادآوری اتفاقات مهم در طول زندگی برایش مشکل شوند. برای برخی از افراد، این کاهش توانایی‌های شناختی ممکن است بسیار جدی شده و در بعضی مواقع خاص به بیماری آلزایمر منجر شود. وقتی این کاهش طی گذر زمان به آلزایمر منجر شود، درصد شکست به مراتب بیشتر از موفقیت‌ در درمان بیماری بوده و در حدود ۹۹ درصد آزمایش‌های انجام شده، هیچ روش درمان نهایی یافت نشده است. با در نظر گرفتن این موضوع شدیدا توصیه می‌شود که به فکر پیشگیری از آلزایمر باشید، چون برای درمان قطعی آن امید چندانی نیست.

مرکز نوروترک (Neurotrack) اخیرا ارزیابی آنلاینی را راه‌اندازی کرده است تا به این وسیله به کاربران برای فهم وضعیت سلامت حافظه خود کمک کند. در نتیجه این کار افراد روش‌های پیشگیری از آلزایمر را آموخته و از کاهش توان یادگیری مغز و قدرت یادآوری آن بهطور جدی، جلوگیری می‌کنند. این شرکت همچنین برنامه‌ای را ارائه کرده که با استفاده از آن در صورت مواجهه با مراحل ابتدایی زوال شناختی، می‌توان بر این مشکل غلبه کرد.

سمت چپ مغز سالم و سمت راست مغزی که شدیدا از آلزایمر رنج می‌برد را به تصویر کشیده است

همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، اگرچه هنوز درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما این بیماری‌ای نیست که طی یک شب بروز کند و به همین دلیل پیشگیری از آلزایمر با پیروی از اعمال زیر بسیار آسان است. همچنین در نظر بگیرید منظور از زوال شناختی، مرحله پیش از آلزایمر و گرفتن فراموشی کامل است.

به برنامه غذایی خود توجه کنید

رژیم غذایی صحیح می‌تواند در پیشگیری از آلزایمر و زوال شناختی شدیدا تاثیرگذار باشد. این رژیم غذایی مخصوص، مایند دایت (MIND diet) شناخته می‌شود، عبارتی دو کلمه‌ای که مخفف عبارت «مداخله رژیم غذایی دش- مدیترانه‌ای برای به تاخیر انداختن زوال اعصاب» (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) است. این روش در واقع ترکیبی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای و رژیم غذایی دش محسوب می‌شود که بر روی قسمت‌های مهم مرتبط با مغز و ذهن انسان در این دو رژیم غذایی تمرکز می‌کند.

در نظر داشته باشید نام بردن از رژیم غذایی به عنوان اولین مورد بدون دلیل نیست. با داشتن تغذیه مناسب نه تنها به شادابی و جوان ماندن ذهن خود کمک کرده و به پیشگیری از آلزایمر تا ۵۰ درصد کمک می‌کنید، بلکه تمامی اعضا و جوارح خود مخصوصا قلب را نیز زنده و شاداب نگه می‌دارید.

همواره فعال باشید

موسسه ملی ایالات متحده آمریکا در امور سالمندی، با استناد به آزمایشات مبتنی بر مداخله و مطالعات اپیدمیولوژیک (بررسی روش‌های انتشار یک بیماری و مهار آن)، به این نکته پی برد که ورزش و تمرین دادن به بدن می‌تواند نقشی کلیدی در پیشگیری از آلزایمر و به‌طور کلی در جلوگیری از زوال شناختی ایفا کند. گفتنی است در برنامه ارائه شده از سوی کمپانی نوروترک تمرین قدرتی و تمرینات قلبی عروقی مشاهده می‌شوند.

همانند تغذیه، فعال‌بودن و انجام ورزش نیز می‌تواند علاوه بر پیشگیری از آلزایمر، به شاداب نگه داشتن کل بدن و سلامتی قلب کمک کند و مجددا این ایده که هر چیز مفید برای بدن و قلب، برای مغز انسان نیز مفید است را تقویت کند.

تا جایی که ممکن است از میزان استرس خود بکاهید

شواهد بسیار زیادی وجود دارند که ارتباط مستقیمی را بین استرس و زوال شناختی و در برخی مواقع بیماری آلزایمر نشان می‌دهند. در یک مطالعه نه چندان گسترده در سال ۲۰۰۹ که چهل و یک فرد دارای اختلال شناختی خفیف در آن شرکت داشتند، مشخص شد که زوال شناختی و نزدیک‌شدن به بیماری آلزایمر برای آن دسته از افراد دارای میزان استرس بالاتر، با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد. خبر خوب این است که روش‌های زیادی برای مدیریت و کاهش استرس وجود دارند و از جمله آن‌ها می‌توان به تمرینات تنفسی، مدیتیشن و یوگا اشاره کرد.

عادات خواب سالمی داشته باشید

کاهش میزان خواب می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را برای انسان، هم برای بدن و هم برای ذهن وی ایجاد کند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ مشخص شد که خواب ناچیز می‌تواند نقش مهمی را در زوال شناختی و در طولانی‌مدت حتی در بروز بیماری آلزایمر ایفا کند.

اگرچه محققین معتقدند می‌بایست مطالعات بیشتری به منظور فهم مکانیزم دقیق و دلیل تاثیر خواب بر روی زوال شناختی داشته باشند، اما در هر صورت، آنها به این نتیجه پی برده‌اند که خواب سالم نقش بسیار مهمی را در سلامتی مغز انسان با افزایش سن وی ایفا کرده و تاثیر زیادی در پیشگیری از آلزایمر دارد. گفتنی است خواب سالم هم به میزان ساعات خواب و هم به کیفیت آن اشاره می‌کند.

از نظر اجتماعی فعال باشید

قسمت مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی بخشی است که کمپانی نوروترک آن را در برنامه خود گنجانده و شدیدا روی آن تمرکز دارد، به طوری که اهداف و برنامه‌هایی همچون راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی را در سر می‌پروراند. به عنوان نمونه از آنجایی که ارزیابی نوروترک در دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی (حدود سه ماه قبل) راه‌اندازی شده است، هزاران نفر تاکنون به منظور گفتگو درباره نتایج به دست آمده خود، به عضویت یک گروه خصوصی در فیسبوک درآمده‌اند. حتی در نیوزیلند یک گروه شرکت‌کننده در این ارزیابی تشکیل شده، که به صورت حضوری و به صرف یک لیوان قهوه با یکدیگر ملاقات می‌کنند.

در هر صورت پیشگیری از آلزایمر و حتی زوال شناختی با انجام فعالیت‌های اجتماعی، چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد. براساس گفته‌های موسسه ملی ایالات متحده آمریکا در امور سالمندی، فعال‌ ماندن از نظر روان شناختی، چه با تحریک فکری و چه با شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، بهطور مستقیم با پیشگیری از آلزایمر و کاهش توان مغز در ارتباط است.

مطالعه کنید، بازی کنید و برای پیشگیری از آلزایمر به هر نحو مغز خود را تحریک کنید

علاو بر تعامل اجتماعی با دیگر افراد، تحریک مغز و فعال نگه‌ داشتن همیشگی آن رابطه کاملا مستقیمی با پیشگیری از آلزایمر داشته و ریسک این بیماری را کاهش می‌دهد. خوشبختانه مورد خاصی در این‌باره وجود ندارد و از مطالعه گرفته تا حل‌کردن پازل و یا شرکت در سخنرانی‌ها می‌تواند به تحریک مغز کمک کند. به عبارت دیگر، درست همانند هر اندام دیگری که در صورت عدم استفاده ضعیف شده و با استفاده مداوم ورزیده و قدرتمند می‌شود، ذهن انسان نیز در صورت فعال‌ماندن همیشگی، از زوال شناختی و آلزایمر دور می‌ماند. حتی براساس تحقیقات جدید انجام بازی‌های کامپیوتری باعث جوان‌تر شدن ذهن می‌شود.

به گزارش ایسنا به نقل از مدیکال نیوز تودی، با بالا رفتن سن عملکرد ذهن ما کاهش یافته و می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند به یاد نیاوردن نام‌ها، فراموش کردن جای وسایلی مانند دسته کلید و یا اختلال در یادگیری اطلاعات جدید شود.

برای برخی از افراد مسن‌تر، کاهش در عملکرد شناختی می‌تواند شدیدتر باشد و به طور بالقوه منجر به بیماری‌هایی مانند آلزایمر یا دیگر اشکال زوال عقل شود.

مطالعات پیشین نشان داده‌اند که فعال بودن، از نظر ذهنی و جسمی می‌تواند به نگه داشتن حافظه در وضعیت خیلی خوب در دوره میانسالی کمک کند.

این مطالعات همچنین نشان داده است که چرت زدن می‌تواند عملکرد شناختی افراد مسن را بهبود بخشد، در حالی که پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که چرت زدن در طول روز همچنین می‌تواند باعث بهبود حواس پنجگانه شود.

به گزارش بنیاد ملی خواب، چرت زدن در هنگام  بعدازظهر به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بدون تداخل با خواب شبانه می‌تواند به افزایش هوشیاری و عملکرد ذهنی کمک کند.

با این حال یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که چرت بعدازظهر در حدود یک ساعت برای بهبود عملکرد شناختی سالمندان ایده‌آل است.

محققان این پژوهش با تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده از  ۲۹۷۴ بزرگسال چینی ۶۵ ساله و بالاتر که بخشی از پژوهش طولی بازنشستگی و بهداشت چین بودند، این پژوهش را آغاز کردند.

تمام شرکت‌کنندگان تحت یک سری از آزمایشات مرتبط با توجه، حافظه اپیزودیک و توانایی‌هایی از جمله تست ریاضی و رسم شکل قرار گرفتند.

همچنین از این افراد پرسیده شد که در طول ماه گذشته روزانه چه مدت بعد از ناهار استراحت کردند.

آنها بر اساس پاسخ‌هایشان به چهار گروه دسته‌بندی شدند. این دسته‌بندی‌ها شامل کسانی بودند که بعد از ناهار اصلا نمی‌خوابیدند، کسانی که کمتر از ۳۰ دقیقه می‌خوابیدند، کسانی که بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه می‌خوابیدند و افرادی که بیش از ۹۰ دقیقه بعد از ناهار می‌خوابیدند.

این تیم گزارش می‌دهند که در حدود ۵۷٫۷ درصد از شرکت‌کنندگان گفتند که پس از ناهار به طور متوسط در حدود یک ساعت می‌خوابند.

محققان دریافتند شرکت‌کنندگانی که به‌طور متوسط بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه بعد از ناهار چرت می‌زنند، آزمون‌های شناختی را به نحو بهتری پاسخ دادند.

آنها در نهایت دریافتند که چرت زدن بعد از ناهار آن هم به مدت یک ساعت مزایای بسیار زیادی برای سلامت فکری و ذهنی میانسالان دارد.

با این حال، آنها بر این باورند که نتایج به دست آمده از این پژوهش جدید نیازمند انجام تحقیقات و بررسی‌های بیشتر است.

این پژوهش در مرکز خواب و نوروبیولوژی در دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور انجام شده است.

این محققان یافته‌های خود را در Journal of the American Geriatrics Society به چاپ رساندند.

منبع: بیتوته

بسیاری از پژوهش‌های مربوط به بیماری آلزایمر شامل اثر انتخاب‌های غذایی بر تحریک، پیشگیری، و درمان این بیماری می‌شوند. پژوهشگران التهاب و مقاومت به انسولین را عوامل کلیدی در این بیماری انحطاط عصبی شناسایی کرده‌اند زیرا به نورون‌ها آسیب رسانده و در ارتباط بین سلولی اختلال ایجاد می‌کنند.

خبر خوب این است که ما با انتخاب‌هایی که به کاهش التهاب کمک می‌کنند، از سیستم پیام‌رسانی مغز پشتیبانی می‌کنند، و مقاومت به انسولین و جریان خون را بهبود می بخشند می‌توانیم به پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کنیم. خوشبختانه مواد غذایی بسیاری وجود دارند که به این نیازها رسیدگی می‌کنند. در ادامه با برخی از انتخاب‌های غذایی که می‌توانند به پیشگیری از ابتلا به آلزایمر کمک کنند، بیشتر آشنا می‌شویم.

کاهش مصرف مواد غذایی قندی و افزایش دهنده گلوکز خون

مواد غذایی سرشار از قند و همچنین کربوهیدارت‌های پالایش شده، فرآوری شده می‌توانند به افزایش شدید سطوح قند خون منجر شوند که زمینه‌ساز شکل‌گیری التهاب در مغز می‌شود. سطوح بالای قند خون با خطر افزایش یافته زوال عقل مرتبط شده است. هنگام خرید مواد غذایی به برچسب محتویات آنها توجه داشته باشید زیرا ممکن است حاوی قند پنهان باشند.

مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳

ماهی‌های چرب و جلبک دریایی بهترین منابع برای دریافت اسیدهای چرب امگا-۳ EPA و DHA هستند. شواهد نشان داده‌اند که DHA ممکن است در پیشگیری از بیماری آلزایمر به واسطه کاهش تجمع پلاک‌های بتا-آمیلوئید در مغز نقش داشته باشد. ماهی‌های سالمون، ساردین، تن، خال مخالی و قزل‌آلا منابع خوبی برای اسیدهای چرب امگا-۳ هستند.

مصرف مغزهای خوراکی

مغزهای خوراکی درختی مانند بادام، آجیل برزیلی، بادام هندی، فندق، گردو، و پسته فواید خود برای عملکرد شناختی را نشان داده‌اند زیرا این مواد غذایی نیز منبع خوبی برای اسیدهای چرب امگا-۳ هستند. اسیدهای چرب امگا-۳ با التهاب مقابله کرده و به جریان خون بهتر کمک می‌کنند. همچنین، مغزهای خوراکی منبع خوبی برای ویتامین‌های B و ویتامین E هستند. مغزهای خوراکی خطر بیماری قلبی و سرطان را نیز کاهش می‌دهند.

رژیم غذایی مایند

رژیم غذایی مایند (MIND) عناصر کلیدی دو رژیم غذایی مطرح مدیترانه‌ای و دش (DASH) را ترکیب کرده و افزون بر این شامل مواد غذایی و مواد مغذی می‌شود که به‌طور قابل توجهی برای مغز مفید هستند. رژیم غذایی مایند می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد. دنبال کردن رژیم غذایی مایند به واسطه تاکید کمتر بر مصرف ماهی و نگاه متفاوت به مصرف میوه‌ها و سبزیجات راحت‌تر از رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای و دش است.

کاهو یکی از مواد غذایی است که به پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر کمک می‌کند

هرچه جلوتر می‌رویم بیش از آن‌که به حافظه خود رجوع کنیم به حافظه گوشی‌های هوشمند و ابزارهای الکترونیکی همراه خود مراجعه می‌کنیم. از این‌رو کم‌کم بسیاری از چیزها را فراموش می‌کنیم. در ادامه مرور مختصری بر ترفندهای ساده برای تقویت حافظه خواهیم داشت. 

دانش‌آموخته پسادکتری دانشکده پزشکی هاروارد به دلیل تحقیقات پیشگامانه خود در زمینه بیماری آلزایمر، برنده گرنت تحقیقاتی موسسه آلزایمر آمریکا شد.

کوروش شاهپسند، سالها پیش در دوره تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران، مکانیسم جدیدی را در زمینه فعل و انفعالات مرتبط با بروز آلزایمر در سلول‌های عصبی ارائه داد که مقاله مربوط به آن در مجله علمی معتبر J.Neurosci Res منتشر شد.

وی برای اثبات این نظریه، تحصیلات دکتری خود را زیرنظر پروفسور «شین ایچی هیساناگا»، دانشمند مشهور علوم اعصاب در دانشگاه «متروپولیتن» توکیو گذراند که حاصل آن کشف سازوکارهای انتقال میتوکندریایی و فاصله‌گیری بین میکروتوبول‌ها توسط «فسفوریلیشن پروتئین تائو (tau)» در محل‌های «هیپرفسفوریلیت» شده در بیماری آلزایمر بود.

شاهپسند سپس به بررسی «کانفورمیشن p-tau»در پیشرفت و درمان آلزایمر پرداخت و در این راستا به آزمایشگاه بسیار مشهور پروفسور Kun Ping Lu رفت. «هایپرفسفوریلیشن پروتئین تائو» از مراحل اولیه بیماری آلزایمر است که باعث اختلال در نورونها می‌شود. یک چالش عمده، چگونگی شناسایی رویدادهای فسفوریلیشن بیماری‌زاست که منجر به زوال عقل می‌شوند.

تحقیقات نشان داده که p-tau در دو کانفورمیشن مختلف «سیس» و «ترنس» وجود دارد که «کانفورمیشن» آن توسط «ایزومراز» منحصر به فرد Pin۱ کاتالیز می‌شود.

آزمایشگاه دانشکده پزشکی هاروارد که شاهپسند به عنوان محقق پسادکتری در آن فعالیت داشته به تازگی فناوری بدیعی را در زمینه آنتی‌بادی‌ها توسعه داده‌اند که امکان تولید ترکیبی از آنتی‌بادی‌های منوکلونال و پلی کلونال خاص را فراهم می‌کند.

شاهپسند با استفاده از این تکنیک موفق به شناسایی «کانفورمیشن سمی پروتئین tau» در مراحل اولیه آلزایمر شده و با استفاده از تکنیک‌های مختلف، کشف کرده که آنتی‌بادی‌های «مونوکلونال» ابداعی نه تنها می‌توانند بیماری‌زایی پروتئین tau را در مراحل اولیه تشخیص بدهند، بلکه در مدل‌های آزمایشگاهی و حیوانی بیماری آلزایمر در مسدود کردن فرآیند نورودژنریشن نیز موثر بوده‌اند.

شاهپسند با اشاره به این که حدود چهار ماهی است که به ایران برگشته و عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان شده است درباره پژوهانه ۱۰۰ هزار دلاری که برای تحقیقات در حوزه آلزایمر دریافت کرده است گفت: موسسه تحقیقات آلزایمر در آمریکا هر ساله با اعطای پژوهانه از ۵ درصد برتر پژوهشگران این حوزه حمایت می‌کند که رقابت بسیار فشرده‌ای برای دریافت مجموعه این گرنت‌های بین‌المللی بین دانشگاه‌های بزرگ آمریکا مثل هاروارد، ام‌آی‌تی و استنفورد وجود دارد به‌طوری‌که اغلب، دانشگاه‌های برتر اروپایی هم از کورس این رقابت‌ها جا می‌مانند.

وی افزود: امیدوارم با دریافت این گرنت بتوانم تحقیقات خود را در زمینه بیماری آلزایمر در پژوهشگاه رویان ادامه دهم.

وی خاطرنشان کرد: یافته‌های تحقیقات وی در زمینه پروتئین عامل مرگ سلولها در آلزایمر (کانفرمیشن سمی پروتئین تائو) می‌تواند در تشخیص و درمان آلزایمر، آسیب‌های مغزی و حتی دیابت که ناشی از اختلال در شناسایی مولکول‌های قند توسط سلول‌های مغزی است استفاده شود.

شاهپسند در توضیح علت بازگشت خود از دانشگاه هاروارد به ایران، با توجه به فرصت فعالیت در مراکز علمی مجهز و پیشرو گفت: آنچه هاروارد را هاروارد کرده نه ساختمان و تجهیزات و امکانات فراوان آن که تلاش محققان و دانشمندان آن است و مطمئنا اگر شرایط برای توسعه ایده‌های علمی در ایران فراهم باشد می‌توان با امکانات موجود در این‌جا هم دستاوردهای تحقیقاتی بزرگی داشت که فکر می‌کنم شرایط لازم برای آن وجود دارد.

منبع: بیتوته