انسان در وضعیت خودآگاهی شرایط خاصی را در مغز تجربه میکند. در واقع در حالت خودآگاهی شبکهای در مغز فعال میشود که قسمتهای مهمی از آن را به هم مرتبط میکند.
شبکهای در مغز وجود دارد که در زمان خودآگاهی انسان فعال است. این شبکه فعال تاکنون کشف نشده بود و حاصل تحقیقات اخیر دانشمندان است. الگوی کشف شده این شبکه نشان میدهد که قسمتهای راهبردی و مهمی از مغز را در تعامل با یکدیگر قرار میدهد.
تحقیقات اخیر دانشمندان منجر به شناسایی شبکهای در مغز شد که در زمان خودآگاهی انسان فعال میشود. در واقع زمانی که ذهن انسان در حال خودآگاه وجود دارد این شبکه نیز پویا و فعال میگردد.
بشر در طول تاریخ تکامل خود از انسان بدوی غارنشین بهتدریج تکامل یافته و تبدیل به انسانی هوشمند شد که توانست برخی از پیچیدهترین سازهها مانند اهرام بزرگ را بر روی زمین ایجاد کند.
فناوریهای پیشرفته کنونی نیز چیزی نیستند جز حاصل توان مغز و ذهن انسانی که با توانمندی خود توانست بر روی ماه فرود بیاید و یا زیستگاهی برای خود در مدار زمین ایجاد کند، همچنین بیماریهای بسیاری را معالجه کرده و در راه شناخت کیهان گامهای بزرگی برداشت. انسان هم اکنون میداند کیهان از چه زمانی شکل گرفته یا چگونه بر روی زمین بهوجود آمده و تکامل پیدا کرده است.
در واقع دانش کنونی بشر حد و مرزی ندارد، با این وجود انسان در راه شناخت ذهن، گامهای کوچکی برداشته است. ما هنوز بهطور کامل نمیدانیم که ذهن بشر چگونه کار میکند و یا آگاهی که شامل توانایی و مهارت بشر در تجربه و یادگیری و تبدیل یادگیری به دانش است در مغز به چه صورت فراهم میشود.
البته تلاش برای فهم ذهن و عملکرد مغز پدیده تازهای نیست. از مدتها پیش انسانهای بسیاری سعی در یافتن پاسخ به سوالات متعدد و پیچیده در این حوزه داشتهاند و شاید شناخت ذهن بزرگترین معمای حال حاضر عصبشناسان باشد.
با این وجود پژوهشها همچنان در حال انجام است و نتایج یکی از آنها در فهم عملکرد ذهن میتواند رهگشا باشد. نتایج این تحقیق مشخص کرده که شبکهای در مغز وجود دارد که در زمان خودآگاهی مغز فعال میشود. این بار دیگر این فلاسفه نیستند که سوالات این حوزه را با اندیشه پاسخ دهند، بلکه علم میخواهد پاسخی ابتدایی در زمینه شعور و خودآگاهی انسان ارائه دهد.
خودآگاهی و شبکه فعال شده در مغز
در این پژوهش مشخص شد که خودآگاهی انسان با نشانههایی در مغز همراه است. پژوهشگران با استفاده از تکنیک اف. ام. آر. آی (fMRI) توانستند به شیوه فعالیت مغز و ارتباطات عصبی در زمان خودآگاهی پی ببرند. در زمان خودآگاهی و فعالیت مغز، این عضو بدن تقاضای بیشتری برای مصرف اکسیژن و منابع خونی از خود نشان میدهد.
همچنین دانشمندان دو الگوی ارتباطی در قسمتهای مختلف مغز را در زمان خودآگاهی کشف کردند. یکی از آنها منعکس کننده ارتباطات فیزیکی مغز بود و تنها بخشهای محدودی از مغز را به همه ارتباط میداد.
الگوی دوم بسیار پیچیده بود. در الگوی دوم بخشهای مختلفی از مغز به هم مرتبط میشدند. در واقع شبکهای به هم پیوسته از ۴۲ ناحیه مغز فعال میشد که همه این مناطق نقش شناختی مهمی در این عضو ایفا میکردند.
جالبتر اینکه پژوهشگران متوجه شدند این الگوهای پیچیده مغزی در زمان بیهوشی کامل ناپدید میشوند و تنها زمانی این شبکه ۴۲ منطقهای در مغز فعال میشود که ذهن در حالت خودآگاه باشد و لذا میتوان نتیجه گرفت که تعاملات داخل مغز در زمان خودآگاهی و عدم خودآگاهی شرایط متفاوتی را تجربه میکند.