یکی از دلایل اصلی سرطان و بیماریهای قلبی عروقی، مصرف خوراکی ناسالم است که نظامهای سرمایهداری به مردم دنیا تحمیل کردهاند. بسیاری از این خوراکیها ناسالم بوده و پزشکان هشدار جدی در مورد خوردن آنها دادهاند.
هر غذایی را که به شکل غیرطبیعی خود مصرف میکنیم، عواقب جدی برای بدن خواهد داشت و باید منتظر اثرات پیشبینی شدهی آنها باشیم. یکی از راههای داشتن قلب سالم بعد از ورزش کردن، تغذیه سالم است. روشهای پخت غذا، ظروفی که در آن غذا پخته شده، مواد نگهدارندهای که به آنها افزوده شده و …. همگی تعیین کنندهی سالم یا ناسالم بودن غذاهای ما است.
اکثر تولیدکنندگان صنایع غذایی مخصوصا در ایران به دلیل سود هرچه بیشتر، مواد غذایی ناسالم و گاهی اوقات سمی به فروشگاهها عرضه میکنند که باعث بیماریهای زیادی مثل بیماریهای قلبی میشود. در ادامه به ۱۱ مورد از خوراکیهای ناسالم اشاره میکنیم که پزشکان نسبت به آنها هشدار جدی دادهاند.
گوشت فرآوری شده
به گفتهی سازمان جهانی سلامت (WHO) مصرف گوشتهای فراوری شده مثل بیکن، سوسیس و کالباس باعث افزایش سرطان کولون میشود. گوشتهای فرآوری شده گوشتهایی هستند که از طریق نمک زدن، دودی کردن، اضافه کردن مواد نگهدارنده و یا سرخ کردن مزه و طعم آنها تغییر پیدا میکند. نیتراتی که در گوشت فرآوری شده وجود دارد در بدن به ترکیب مضر N-nitroso و در نهایت به نیتروسامین که نوعی سم است تبدیل میشود.
نیتروسامین نهتنها در گوشتهای فرآوری شده، بلکه در آب آلوده، غذاهای شور و دود سیگار نیز وجود دارد. برخی از سبزیجات نیترات بسیاری زیادی دارند که برای بدن و سلامتی بسیار مفید است، اما توجه داشته باشید که تمام نیتراتها برای بدن مفید نیستند. این خوراکیها پر از چربیهای اشباع شده هستند که می توانند عملکرد قلب را مختل و در مواردی هم منجر به سرطان شوند. دودی کردن غذاها مثل ماهی دودی یا گوشت دودی، باعث میشود تا این غذاها مقادیر زیادی قطران، سم موجود در سیگار، جذب کنند. قطران بهعنوان مادهای سرطانزا شناخته میشود.
نوشابههای رژیمی
تحقیقاتی که روی نوشابههای رژیمی صورت گرفته است نشان میدهد این نوع از نوشابهها نه تنها باعث لاغرتر شدن نمیشوند بلکه افزایش وزن را نیز به همراه دارند. نوشابههای رژیمی، نوشیدنی کربناته هستند که به جای شکر با سایر شیرینکنندههای مصنوعی مانند آسپارتام، ساخارین، سیکلامات، سوکرالوز و آسه سولفام پتاسیم، شیرین شدهاند.
گوشت قرمز
دانشمندان سالها پیش در مورد مضرات مصرف زیاد گوشت قرمز هشدار داده بودند که مصرف گوشت قرمز رابطهی مستقیمی با چربیهای اشباع دارد. اما تحقیقات جدید نشان میدهد که این موضوع تنها دلیل اصلی نیست زیرا برخی از محققان به این نتیجه رسیدهاند که باکتریهای روده، کارنیتین (carnitine) را به موادی تبدیل میکند که میتوانند موجب ضخیم شدن و سفت شدن جدار رگها و باعث به وجود آمدن بیماریهای قلبی عروقی شود. سلولهای بدن ما به کارنیتین نیاز دارند تا چربیهای بدن را به انرژی تبدیل کنند.
اما گفته میشود که بدن انسان نیازی به کارنیتین خارجی نداشته و خودش می تواند آن را بسازد. بنابراین محققان میدانند که گوشت قرمز دارای چربی و کلسترول بالا است ولی این میزان نمیتواند بیماریهای قلبی در مصرفکنندگان گوشت قرمز را توجیه کند. دانشمندان دلایل مختلفی را در ایجاد سرطان به دنبال مصرف گوشت قرمز متهم کردهاند. یکی از این مواد سرطانزا، آمینهای هتروسیکلیک است که به دنبال کباب کردن یا سرخ کردن این خوراکی ناسالم ایجاد میشود. البته این ترکیب در صورت پختن مرغ و ماهی در دمای بالا هم ایجاد میشود، بنابراین نمی تواند عامل اصلی باشد. به توصیهی پزشکان مصرف گوشت قرمز باید تنها به یک بار در ماه کاهش پیدا کند و در آن یک بار هم تنها نوع بدون چربی آن مورد استفاده قرار گیرد.
چیپس
گرچه سیبزمینی حاوی خواص زیادی بوده و درمان خوبی برای اکثر بیماریها محسوب میشود، ولی متاسفانه افراد بسیاری از این سیبزمینی به اشکال ناسالم مانند سیبزمینیسرخ کرده و یا چیپس سیبزمینی استفاده میکنند. استفاده از روغن با ترانس بالا در تهیه چیپس و پفک منجر به افزایش وزن، چربی خون و در نهایت بیماریهای قلبی عروقی میشود. همچنین استفاده از روغنهایی که چندین بار برای سرخ کردن استفاده میشوند و غالبا بوی روغن سوخته و رنگ کدر و مات به محصول میدهند، از جمله خطرناکترین مواردی است که میتواند منجر به مسموم و سرطانزا شدن محصول، مخصوصا چیپس شود.
گرما دیدن شدید محصول طی فرآیند سرخ شدن منجر به ایجاد رادیکالهای آزاد پراکسید میشود و آن را تبدیل به خوراکی ناسالم میکند. این مواد زیانی شبیه به مواد شیمیایی موجود در دود سیگار دارند و سبب ابتلای افراد به سرطان ریه، سینه و مثانه میشود. در حین سرخ کردن سیبزمینی ماده قندی آن با آلبومین ترکیب شده و سمی به نام آکریل آمید تولید میکند. این ترکیب فقط در چیپس سیبزمینی یافت میشود. در چیپس سیبزمینی معمولا لکههای سبزی مشاهده میشود که مربوط به ماده سمی سولانین است و مصرف آن باعث ایجاد بیماریهای گوارشی و عصبی میشود.
پیتزا
بدن به مواد مقوی و کافی مثل ریزمغزها و پروتئین نیاز دارد، چراکه موقع مصرف پیتزا و غذاهای مشابه، بدن حجم فراوانی از چربی و کربوهیدرات را دریافت میکند. پیتزا شامل چربی اشباع شده است و مصرف مواد این نوع مواد غذایی باعث بروز بیماریهای قلبی، عروقی، کبد چرب و اضافه وزن در اشخاص میشود. تقریبا ۱ ساعت بعد از خوردن این خوراکی ناسالم، میزان قند خون به حالت قبلی خود برگشته و با کاهش میزان قند خون فعالیت هورمون گرلین افزایش پیدا میکند، به همین دلیل دوباره احساس گرسنگی خواهید کرد.
مخمر موجود در خمیر پیتزا میتواند باعث افزایش اسید معده و ریفلاکس در افراد میشود و افراد باید در خوردن پیتزا احتیاط کنند، مخصوصا کسانی که مشکلات گوارشی دارند. پیتزا محبوبترین غذای کودکان در کل جهان است، در حالی که بزرگترین منبع کالری، چربیهای اشباع شده و نمک به حساب میآید. تحقیقات نشان میدهد که غذاهایی که پنیر چرب، نمک و گوشت دارند به اندازه سیگار برای افراد مضر است. مصرف پیتزا علاوه بر افزایش چربی و فشار خون و اضافه وزن، باعث از بین بردن تعادل هورمونهای کودکان و کاهش یادگیری در آنان میشود. معمولا کودکانی که از غذاهای آماده و فست فود مصرف میکنند بسیار خشن و غیرقابل کنترل هستند.
کورن فلکس
علیرغم اینکه بسیاری از مردم فکر میکنند کورن فلکسها جزو مواد غذایی سالم محسوب میشوند، دارای کالری زیاد و شکر فراوانی هستند. بهتر است کورن فلکسی را انتخاب کنید که مقدار شکر آن خیلی کم یا از غلات کامل تهیه شده باشد، چراکه فیبر مورد نیاز شما را تا حدودی فراهم میکند. شکرهای افزوده شده در کورن فلکسها یا بسیاری دیگر از مواد غذایی میتواند سبب افزایش تریگلسیرید و کلسترول غیرمفید شود. اگر میخواهید از کورن فلکس استفاده کنید از آن انواعی که شکر افزوده کمتری دارند استفاده کنید.
این خوراکی ناسالم حالت طبیعی ندارد و در فرآیندی صنعتی دگرگون میشود. غلات پس از فرآوری در قالبهای مخصوص ریخته میشوند و شکل برگ را به خود میگیرند، در نتیجه حالتی کاملا مصنوعی مییابند. به منظور اینکه کورنفلکسها طعم و مزه بهتری داشته باشند، به برخی از آنها افزودنیهایی مانند قندهای سریعالجذب اضافه میشود. نمک، قند و فیبر نیز از دیگر افزودنیها هستند. گاهی اوقات نیز ویتامین و املاحی مانند آهن در دستورالعمل تهیه کورنفلکس قرار میگیرد، اما این عناصر نیز بیشتر جنبه تجاری و تبلیغاتی دارند و مقدارشان بسیار اندک است.
نوشیدنیهای شیرین
سلولهای عصبی در هیپوتالاموس بهطور معمول نمیتواند کالری مصرف شده را با انرژی سوزانده شده از طریق ورزش مطابقت دهد. شواهد نشان میدهد که نوشیدنیهای شیرین، گرسنگی را همانند غذاهای جامد کاهش نمیدهد. به همین خاطر مقدار بیشتری از این نوشیدنیها مصرف میشود. از آنجایی که بیشتر افراد از سیگنالهای گرسنگی و سیری خود به عنوان راهنمای خوردن استفاده میکنند، به سیستمی که بتواند به درستی کار کند نیاز خواهند داشت. برای کمک به انجام این کار، میتوان غذاهای کامل مصرف کرد، تمرینات ورزشی انجام داد و از مصرف خوراکی ناسالم خوردن مانند نوشابه صرف نظر کرد.
مرغ سوخاری
یکی از معایب مرغ سوخاری، استفاده از روغن زیاد برای طبخ است؛ بنابراین مصرف این قبیل غذاها به همین دلیل و بدون در نظر گرفتن سایر معایب باعث چاقی میشود اما مشکل مهمتر این است که در اثر حرارت زیادی که به روغن و مواد غذایی غوطهور در آن داده میشود، ترکیبهای ناسالمی به وجود میآید که پس از ورود به دستگاه گوارش به راحتی جذب بدن میشوند.
آکریلامید روی سلولها و ساختار ژنی افرادی که زیاد از مواد غذایی برشته یا سوخاری استفاده میکنند، تأثیر بدی میگذارد طوری۰إکه میتواند حتی باعث جهش ژنی در DNA، بروز سرطان، تضعیف سیستم ایمنی و عصبی بدن، ایجاد زمینه برای بروز انواع عفونتها، تغییر در رفتار، اختلال در هوشیاری، ضعف و بیحالی و … شود. این ماده میتواند روی باروری تأثیر بگذارد و باعث تغییر در رفتارهای جنسی، ناباروری و حتی سقط شود. این ترکیب به نحوی با عنوان ایجاد کننده پیری نیز مطرح است و عمر انسان را کوتاه میکند.
نودل فوری
در مطالعهای که به تازگی نتایج آن در آمریکا اعلام شده، متخصصان از سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ بیش از ۲۰ هزارنفر از مردم کرهجنوبی را مورد مطالعه قرار دادند. آنها نتیجه گفتند افرادی که در رژیم غذایی خود از گوشت فراوان، نوشابههای گازدار، غذاهای سرخ کردنی و فستفودها از جمله نودلهای فوری استفاده میکنند در معرض افزایش چاقیهای شکمی و افزایش کلسترول بد (LDL) هستند. براساس این مطالعه مصرف نودلهای فوری بیش از ۲ بار در هفته، باعث افزایش احتمال بروز سندرم متابولیکی میشود که یکی از عوامل بروز مشکلات قلبی به ویژه در زنان محسوب میشود.
یکی از این ترکیبهای ناسالم، آکریلامید است. همانطور که در بالا توضیح دادیم، آکریلامید یک ماده سرطانزا است که هنگام سوختن، برشته شدن زیاد یا پختن با حرارت بالای مواد قندی و کربوهیدراتی مثل غلات، سیب زمینی، نان و … ایجاد میشود. حتی ورود میزان کم آکریلامید به بدن هم میتواند خطرناک باشد. نان یکی از مواد کربوهیدراتهای است که حرارت دادن زیاد آن باعث سوختگی قسمتهایی از آن میشود و این ماده خطرناک و سرطانزا را ایجاد میکند.
نان سفید
حتما شنیدهاید که آرد سفید خوب نیست، اما نمیدانید که تا چه اندازه برای سلامتی مضر است. اصلاح غلات مواد مغذی طبیعی آنها را از بین میبرد. آسیابها دیگر منتظر نمیمانند تا آرد به مرور زمان سفید شود، بلکه با یک نوع ماده شیمیایی به نام گاز کلر آن را سفید میکنند. گاز کلر یک محرک خطرناک است که تنفس آن خوب نیست و تنفس میزان زیاد ممکن است مرگآور باشد. آرد سفید در بسیاری از غذاهای فرآوری شده وجود دارد. آرد سفید فرآوری شده دارای میزان زیادی glycemic است که به سرعت سطح شکر و انسولین خون را بالا میبرد. این امر باعث گسترش سلولهای سرطانی میشود، زیرا مستقیما به سلولها غذا میرساند. تومورهای سرطانی عمدتا از شکر خون تغذیه میکنند. با اجتناب از غلات فرآوری شده مانند آرد سفید میتوانید از ابتلا به سرطان در امان باشید یا حداقل جلوی رشد تومورهای سرطانی را بگیرید.
نمک
شاید با دیدن نام نمک در لیست مواد غذایی مضر، بیشتر از زمان دیدن غذاهای چرب متعجب شدهاید! به عقیده تقریبا تمامی مردم جامعه، مصرف نمک سبب افزایش فشار خون شده و بیماریهای قلبی زیادی را ایجاد میکند. مفید و یا مضر بودن خوردن نمک در حد اعتدال، از جمله مطالعاتی است که هنوز نتیجهای قطعی نداشته است. براساس هفت مطالعه انجام شده بر روی هزار نفر در سال ۲۰۱۲ مشخص شد کم کردن مصرف این خوراکی ناسالم حتی در افراد دارای فشار خون بالا، تأثیر مستقیم و شاخصی بر روی کاهش خطرات حملات و بیماریهای قلبی دارد. شاید نتوان مصرف نمک را در وعدههای غذایی توصیه کرد، اما همه میدانیم استفاده از آن حتی به میزان کم حین پخت و پز لازم و ضروری است.