بدن انسان رازهای بسیاری دارد و انسان همیشه پرسشهای زیادی در مورد واقعیتهای مرتبط با جسم خود در ذهن دارد و بیشتر اوقات پاسخهایی که از سوی دانشمندان دریافت میکنند، عجیب و شگفتانگیز هستند. با ما همراه باشید تا به ۱۲ مورد از این شگفتیهایی که در بدن انسان رخ میدهد بپردازیم.
چرا پیاز اشک چشمها را در میآورد؟
وقتی پیاز را خرد میکنیم، همهی خصوصیات مفید آن آزاد میشود مانند آمینواسید و سولفوکساید. اسیدهای سولفونیک که حاصل پخش شدن سولفوکساید در هوا هستند، در هوا ناپایدارند و بوی تندی ایجاد میکنند. در برابر این اسیدها چشمان ما به صورت خودکار شروع به پلک زدن میکند و اشک تولید میکند. این که چرا پیازچه چشم را نمیسوزاند، به این دلیل است که میزان سولفوکساید و آمینواسید در آنها به مراتب کمتر است. هرچه بیشتر پیاز خرد کنید، گاز بیشتری تولید شده و بیشتر اشک میریزید. واکنش شیمیایی پیاز مکانیسم دفاعی است که در برابر آسیب دیدن خود مقاومت میکند. قبل از اینکه پیاز را خرد کنید، آن را داخل فریزر بگذارید تا از سوزش و اشک چشمانتان جلوگیری کند. دمای پایین، روند آزاد شدن آنزیمها را کند میکند. بنابراین در سوزش و اشک چشمهایتان تاخیر ایجاد میکند.
چرا مفصلهایتان صدا میدهد؟
برای بسیاری از ما در طول روز ممکن است صداهای متفاوتی از بعضی از مفاصل بدن شنیده شود. گاهی این صداها شبیه تقه هستند. گاهی بهصورت خرت خرت و شبیه به ساییده شدن دو چیز روی هم هستند. گاهی بعد از عملی که در بین مردم به شکاندن انگشت معروف است صدایی از مفصل انگشت بهوجود میاید. در تمام مفاصل بدن انسان مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد که غلیظ و لغزنده است. وظیفه این مایع لغزنده کردن سطوح مفصل و تسهیل حرکت مفصل است. این مایع در تغذیه غضروف مفصلی هم نقش دارد. در درون این مایع مانند بسیار دیگر از مایعاتی که در بدن ما وجود دارند، گازهایی مانند اکسیژن، نیتروژن و دیاکسیدکربن بهصورت محلول وجود دارد. وقتی که شما با تحت فشار قرار دادن مفصل انگشت خود، صدای تقه از آن درمیآورید، در واقع لیگامانهای آن مفصل را تحت کشش قرار دادهاید.
در این عمل شما با فشار موجب میشوید دو سطح مفصلی از یکدیگر فاصله گرفته و در واقع میخواهید حجم داخل مفصل را افزایش دهید. با انجام این کار فشار درون مایع مفصلی کاهش پیدا میکند و با این کاهش فشار، مقداری از گازهای محلول در مایع، نامحلول شده و بهصورت حبابهای گاز در درون مفصل ظاهر میشوند. ایجاد این حباب گاز بهصورت ناگهانی با ایجاد یک موج صدا همراه است که شما آنرا بهصورت یک تقه میشنوید. بعد از شنیدن صدای تقه شما تا مدتی نمیتوانید مجددا این صدا را ایجاد کنید. علت آن ایناست که ابتدا باید مدتی بگذرد تا حباب گاز تشکیل شده مجددا بهصورت محلول در مایع درآید تا شما بتوانید مجددا آنرا تولید کنید.
علت سیخ شدن موهای بدن انسان چیست؟
سیخ شدن موها از زمانی آغاز شد که بدن انسانها پوشیده از مو بود. وقتی هوا گرم است و شما نیاز به خنک شدن دارید، ماهیچههای کوچک در انتهای هر مو منبسط میشود و این انبساط باعث شل و ول شدن موهای بدن انسان میشود. غدههای مولد عرق با ترشح عرق، گرما را از بدن دور میکنند. رگهای خونی نیز گرما را به سمت پوست بدن آورده و آن را دفع میکنند. اما وقتی هوا سرد است، این ماهیچهها منقبض شده و باعث انقباض یا راست ایستادن موها میشود. غدههای مولد عرق بسته میشوند تا گرما را حفظ کنند. رگهای خونی هم کوچک میشوند تا از هدر رفتن گرما جلوگیری کنند. راست ایستادن یا همان سیخ شدن موها امروزه کمک زیادی به ما نمیکند، چون ما موی زیادی روی بدنمان نداریم.
میلیونها سال قبل بدن انسان ها با موی زیادی پوشیده شده بود و این عمل باعث گرم شدن آنها میشد. سرما تنها علت سیخ شدن موهای بدن نیست؛ ترس یا عصبانیت نیز میتواند همان واکنش را ایجاد کند. این مسئله در پستانداران دیگر مثل سگ و گربه هم صادق است. جالب است بدانید وقتی که سگها یا گربهها عصبانی میشوند، موهای بدنشان سیخ میایستد.
چرا پلک چشمتان میزند؟
علامت تیک پلک، حرکات سریع پلک میباشد که گاه به صورت پلک زدن غیرارادی بروز میکند. معمولا اختلال بینایی نمیدهد. افزایش استرسها علت اولیه تیک هستند و اغلب در روزهایی که فرد دچار اضطراب و استرس شده رخ میدهد. خستگی شدید و ضعف بدنی، بیخوابی و یا خواب ناکافی هم از علل بروز آن میباشد. به دلیل تحریک اعصاب عضلات چشم، تحریکات عصبی و روانی، استرس و اضطراب و یا حادثهای که اعصاب شما را تحت تأثیر قرار داده پیش میآید و پس از رفع مشکل پیش آمده به خودی خود برطرف میشود. احتمالا در جایی کار یا زندگی میکنید که منبع نور آنجا، شدید یا حاصل لامپهای سفید مهتابی است. کمخوابی یا عدم استراحت چشم را نیز میتوان به نشانههای خستگی افزود. با کاهش میزان تابش نور یا افزودن لامپهای زرد معمولی و نیز استراحت، دور شدن از وسائل نوری ظاهرا یکنواخت اما دارای تشعشع، کمپرس ناحیه چشم، استراحت و خواب به میزان لازم و مانند آن عضلات پلک آرامش قبل را بازیافته، پرش پلک نیز متوقف میشود.
فقر موادی چون منیزیم و کلسیم در بدن باعث پرش غیرارادی پلک میشود. اگر چنین باشد، به سبب کمبود منیزیوم در دستهایتان هم لرزش خفیفی را حس میکنید و افزون بر آن اسپاسمهای عضلانی گاه و بیگاه، خواب رفتن دستها یا پاها، احساس گرفتگی گلو یا شانه یا گردن نیز به سراغتان میآید. در اینصورت باید به پزشک مراجعه کنید و زمانی در حدود ۲ تا ۳ ماه مکملها یا کپسولهای حاوی منیزیوم و کلسیم میل کنید. این زمان طولانی به خاطر آن است که مواد یافت شده بهخوبی به همه اعضای بدن برسد.
آیا رشد گوشهایتان ادامه دارد؟
بله، گوش خارجی رشد میکند. طبق مطالعهای که توسط پزشکان عمومی کالج بریتانیا انجام شد، وقتی که به دنیا میآییم، سایز گوشها به تناسب همان موقع است، هرچه بدن بزرگتر میشود، گوشها هم بزرگتر و برجستهتر میشوند. تا ۱۰ سالگی به سرعت رشد میکنند، سپس سالانه ۰٫۲۲ میلیمتر رشد میکنند. مطالعات دیگر نشان میدهد که لاله گوش به خودی خود در طول زندگیمان بزرگ میشود. بنابراین، سایز مجرای گوش که با استخوان و غضروف شکل میگیرد، تا سن پیری رشد نمیکند.
آیا همه بچهها بدون خال یا لک به دنیا میآیند؟
البته بعضی از نوزادان، با خال مادرزادی یا ماهگرفتگی به دنیا میآیند، اما این درست است که تا زمانی که پا به این دنیا نگذاشتهاند هیچگونه خالی ندارند و در معرض نور آفتاب ممکن است لک و خال در پوستشان ایجاد شود. اگر نوزادان زیاد در معرض نور آفتاب قرار بگیرند، مخصوصا آنهایی که پوست زیبا و چشمهای روشنی دارند بیشتر در معرض لک پوستی قرار دارند و احتمال سرطان پوست برای آنها بیشتر است. لکهایی که روی گونههای بچههای با موهای قرمز وجود دارد، جزو زیبایی آنها نیست، بلکه لکهای پوست آنها به دلیل آسیبهای ناشی از آفتاب است و ممکن است مولکول DNA سلولها آسیب دیده باشد. بچهها و بزرگسالانی که لک دارند، بایستی به صورت مداوم تحت نظر متخصص پوست باشند و از کرمهای ضدآفتاب با اسپیاف ۳۰ یا حتی بالاتر استفاده کنند.
علت خواب رفتگی و مورمور شدن چیست؟
مورمور شدن به علت نرسیدن جریان خون به عصب تحت فشار به وجود می آید. اگر به مدت طولانی در یک جا بنشینید یا حتی وقتی که پاهایتان را روی هم انداخته اید، ممکن است روی عصبهایتان زیاد فشار وارد کنید و باعث میشوید که مثلا پایتان خواب رود یا احساس کرختی کنید. مورمور شدن بیشتر در دستها، پاها، و قوزک پا اتفاق میافتد. این حس آزاردهنده پیامی را به مغز میرساند. عوض کردن حالت نشستن، تقریبا همیشه راهحلی است تا این مشکل برطرف شود. اما این احساس دلخراش به ندرت میتواند نشانه بیماریهایی مانند دیابت، لوپوس و ms باشد.
چرا اطراف لامپها هاله نور میبینیم؟
این پدیده به علت خطای کروی اتفاق میافتد. خطای کروی یکی از خطاهای بصری انسان است. در روز، مردمک چشم تنگ میشود و اجازه میدهد که نور با عدسی چشم برخورد کند. در شب وقتی که مردمکهای چشم گشاد میشود تا نور بیشتری را وارد کند، چشمان شما مسیر بزرگتری برای لنز درنظر میگیرد. هرچه لنز دورتر برود، از وضوح نور کاسته میشود. اگر شما از مرکز دور شوید، اشعههای نور به مرکز چشم شما متمرکز نمیشود. این چرخه را حس میکنید، زیرا لنز گرد است. تقریبا همه این حلقهها را میبینند، اگر شما همیشه آن را میبینید، به احتمال زیاد چشمان شما خوب است. اما هالههایی که در اثر تاری لنز به وجود میآیند، یکی از نشانههای آب مروارید است. ممکن است دیدن ناگهانی هاله، نشانهی گلوکوم یا افزایش فشار چشم باشد. بنابراین اگر هاله جدیدی را میبینید، برای تست و آزمایشهای مختلف به پزشک مراجعه کنید.
آیا مچ پای چاق برای شما خوب است؟
اگرچه دانشمندان اهمیت شکل قوزک پا را مورد مطالعه قرار ندادهاند، اما تحقیقات دیگری در زمینه چربی ممکن است به این سوال پاسخ دهد. چربیهای شکمی و اعضای دیگر بدن، به میزان زیادی با اختلال متابولیسم مرتبط است. مانند دیابت نوع دو که چربیهای پا با این بیماری در ارتباط است. مطالعهای نشان میدهد که خانمهای یائسهای که چربی بیشتری در پاهای خود دارند و خطر کمتری برای بیماریهای قلبی، فشار خون، و دیابت نوع دو داشتهاند. احتمالا چربیهای جمع شده در پا، تریگلیسریدها را از گردش خون بیرون کشیده و ذخیره کرده است. او میگوید که احتمالا خارج کردن این سلولها از بدن انسان مثلا به وسیلهی لیپوساکشن ایدهی خوبی نیست و این تاثیر را از بین میبرد.
چرا در ناحیه پهلو احساس گرفتگی میکنید؟
دو دلیل معمول این گرفتگی در پهلو شامل دویدن و خندههای مداوم است. این فعالیتها حداقل یک چیز مشترک دارند: فشار بر دیافراگم بدن انسان. وقتی به شدت میخندید، هوای زیادی را وارد ریه می کنید که ریهها را پر میکند و وقتی که ماهیچههای شکمی منقبض میشوند به دیافراگم فشار وارد میآید. چنین موقعیتی زمان جیغ کشیدن شما هم به وجود میآید. زیرا در ماهیچهها گرفتگی و اسپاسمی به وجود میآید که همه ما آن را میشناسیم. گاهی اوقات وقتی که زیاد میخندید، ممکن است دردی در ناحیه بازوی سمت راستتان احساس کنید.
به این علت است که عصبی که دیافراگم را تغذیه میکند، به سمت شانه سمت راست هم میرود. علاوه بر این، خنده از ته دل ممکن است حالتی ایجاد کند که شما فکر کنید دچار حمله قلبی شدهاید! بنابراین با آهستهتر خندیدن فشار بر دیافراگم را متوقف کنید. سعی کنید نفس آرام و عمیق بکشید و از خوردن وعدههای حجیم اجتناب کنید تا خون زیادی به سمت رودهی شما جریان پیدا نکند و دچار مشکل نشوید.
چرا همیشه دمای بدنتان سرد است؟
دمای بدن انسان با فعالیت هیپوتالاموس در مغز تنظیم میشود. هیپوتالاموس به بدن پیغام میرساند تا گرما را بیرون کند و سرما جایگزین شود. آهن در این فرآیند نقش بسزایی دارد بنابراین افرادی که کمخونی دارند بیشتر احساس سرما میکنند. گردش ضعیف خون، که بر اثر فشار خون بالا یا مصرف دارو اتفاق میافتد در میان بیماران میتواند منجر به احساس سرما شود. کمکاری تیروید هم متابولیسم افراد را تا حدی پایین میآورد که بدن گرمای لازم را تولید نمیکند. مطالعه اخیر نشان داده که حتی ممکن است زمینههای ژنتیکی در احساس سرمای افراد موثر باشد. اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که مدام نیاز دارید ژاکت یا لباسهای پشمی حتی در تابستان بپوشید، غذاهای آهندار مانند گوشت قرمز کم چرب، لوبیا، سبزیجات برگدار سبز بخورید تا با کمخونی شما مقابله کند. همچنین از مصرف نیکوتین که رگهای خون را منقبض میکند و گردش خون بدن انسان را ضعیف میکند خودداری کنید.
چرا موقع خندیدن گریه میکنیم؟
کارشناسان هنوز علت آن را نمیدانند اما یک نکته به نظر میرسد و آن اینکه خندیدن و گریه کردن شبیه واکنشهای روانشناسی است. هر دو آنها زمانی اتفاق میافتد که احساسات تا حد زیادی تحریک میشود. معمولا گریه با ناراحتی همراه است اما گریه کردن یک واکنش پیچیدهتر انسان است. اشک با احساسات مختلفی تحریک میشود ازجمله: درد، ناراحتی، و در بعضی موارد خوشحالی بیش از حد. وقتی چنین اتفاقی افتاد، بسیار خوب است زیرا هر دو خندیدن و گریه کردن با بیاثر کردن هورمون کورتیزول و آدرنالین، استرس را از بین میبرد. بنابراین اگر موقع خندیدن گریه کردید، شانس به شما رو کرده است.