هرساله اختراعات برتر پزشکی از میان اختراعاتی انتخاب می‌شوند که بتوانند ساده‌تر، کاربردی‌تر و تأثیرگذارتر از چیزهایی باشند که قبلا از آنها استفاده می‌کردیم. مجله معتبر پاپیولار ساینس اخیرا لیستی از ۱۱ اختراع برتر پزشکی سال ۲۰۱۶ تهیه و منتشر کرده است.
واکسن تب دانگ
اخیرا، دانشمندان و پزشکان موفق به تولید واکسن‌هایی شده‌اند که از ابتلا به تب دانگ جلوگیری می‌کند. تب دانگ، یک بیماری ویروسی است که هر سال نزدیک به ۱۰۰ میلیون نفر را در جهان بیمار می‌کند. اغلب مبتلایان بیماری ساکن کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین هستند. آژانس ایمنی تمهیدات پزشکی مکزیک، روز چهارشنبه گفت، واکسن بر روی ۲۹۰۰۰ نفر در سراسر دنیا آزمایش شده و کارآیی اثربخشی آن مورد تأیید قرار گرفته است. سازمان جهانی بهداشت نیز اعلام کرد، این واکسن، قادر است علیه هر ۴ سویه ویروس دانگ، پاسخ ایمنی ایجاد کند.
سازندگان دارویی مکزیک، هنوز نامی برای واکسن اعلام نکرده‌اند، اما شرکت عظیم دارویی سونافی فرانسه، در بیانیه‌ی جداگانه‌ای، نام واکسن را دنگ واکسیا اعلام کرد. مقام‌های مکزیکی می‌گویند، واکسن در مناطقی که تب دانگ یک بیماری بومی محسوب می‌شود، برای پیشگیری از ابتلا و مرگ و میر به افراد ۹ تا ۴۵ سال تجویز می‌شود. ابداع این واکسن یکی از مهم‌ترین ۱۱ اختراع برتر پزشکی به شمار می‌رود.
استنت جذبی
محققان مرکز قلب و عروق مسیح در سینسیناتی ایالت اوهایو موفق به ساخت اولین نمونه از استنت‌های قابل حل شدن در جریان خون شدند که از نظر کارایی و عملکرد کاملا شبیه به نمونه‌های رایج هستند. طبق محاسبات انجام شده، سالانه ۸۵۰ هزار نفر در آمریکا دچار مشکلات گرفتگی عروق شده و به استنت یا فنرهای درمان گرفتگی عروق نیاز دارند. محققان معتقدند که استفاده از استنت Absorb برای جلوگیری از گرفتگی مجدد عروق هنگام عمل‌های باز عروق قلب و عمل آنژیوپلاستی کاملا ضروری است.
آنها در مورد ویژگی‌های استنت‌های جذبی عنوان کردند: استنت‌های جذبی که اکنون در اروپا در حال فروش هستند از مواد تجذیه‌پذیر ساخته شده‌اند، به طوری‌که پس از دو سال از زمان قرار گرفتن در عروق خونی کاملا تجزیه می‌شوند. محققان با بررسی عملکرد استنت‌های جذبی اظهار کردند، پس از گذشت یکسال از مرحله کاشت استنت حدود شش تا هفت درصد از بیماران هر دو گروه به دلیل مشکلات قلبی مثل حمله قلبی و یا نیاز مجدد به جراحی بازگشایی مجدد عروق از بین رفتند.
ایمپلنت زیر پوستی پروبیوفین
پروبیوفین از چهار وسیله‌ی چوب کبریت مانند تشکیل شده که در ناحیه‌ی بازوی فرد کاشته می‌شود و برای مدت شش ماه از خود بوپرنورفین آزاد می‌کند. بوپرنورفین نوعی داروی مخدر است که هم اثرات ضد دردی داشته و هم وابستگی به مخدرهای قوی‌تری چون اکسی‌کدون، مورفین و هروئین را مهار می‌کند. استفاده از این وسیله در حال حاضر برای بیمارانی که در دوره نقاهت فعال از اعتیاد به‌سر می‌برند، مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار گرفته است.
ایملیجیک (IMLYGIC)
سال‌هاست دانشمندان دریافته‌اند که ویروس‌ها می‌توانند سیستم ایمنی را برای حمله به سرطان تحریک کنند. اصلاح ویروس‌ها طوری که بر مقاومت بدن ما تأثیر نگذارد، بسیار زمان برده است. ایملیجیک اولین داروی ضدسرطان ویروسی و مورد تایید سازمان جهانی غذا و دارو (FDA) است. در اقدامی برای درمان ملانوما، ویروس‌های اصلاح شده به داخل توموری تزریق می‌شوند که سیستم ایمنی را برای مقابله با سرطان تحریک می‌کند.
روبات استار (STAR)
به گزارش محققین موسسه تحقیقاتی «شیخ زاید»، امارات روباتی را با نام «روبات مستقل بافت هوشمند» ساخته‌اند که قادر به بخیه زدن روده خوک در حالت زنده و مرده است. نکته قابل توجه راجع به روبات STAR این است که می‌تواند با دقت و سرعت بالاتری نسبت به انسان اقدام به بخیه زدن روده کند. این روبات به تنهایی نمی‌تواند کار کند و برای انجام امور جراحی نیازمند یک مشاور است تا به او نشان دهد چه موضعی را بخیه کند. به گفته این تیم تحقیقاتی، هدف از ساخت این روبات، جایگزین کردن آن به جای جراح نیست بلکه ارتقا دقت و خدمات پزشکی در حین جراحی است.
روبات STAR دارای دوربین‌های سه‌بعدی و ابزار مختلف است ضمن این‌که دارای یک الگوریتم برای پیش‌بینی حرکت بافت به هنگام بخیه زدن است. قرار است تا سه سال آینده از این روبات در جراحی‌های انسان استفاده شود.
پوست دوم لابراتواری
این پوست جدید مانند یک لباس نامرئی بوده که شما می‌توانید آن را بر روی پوست خود قرار دهید. این فیلم مبتنی بر سیلیکون از دو کرم مختلف تشکیل شده که یکی پس از دیگری اعمال می‌شود. این ترکیب یک لایه پلیمری نامرئی را تشکیل می‌دهد که پوست زیرین را تقویت کرده و همچنین یک لایه تنفسی در بالا فراهم می‌کند. چالش تیم لاگر در این چند سال پیدا کردن ماده‌ای با تمامی این خواص (خاصیت کشسانی، نامرئی بودن، با دوام بودن، مرطوب‌کنندگی و چسبندگی بالا) بوده است. راه کلیدی برای رسیدن به آن از طریق ترکیب مواد شیمیایی ترکیبی است. پوست انسان در طول زمان و در نتیجه بیماری، پیری و شرایط محیطی تغییر می‌کند.
که این امر به از بین رفتن عملکرد پوست و تغییر ظاهری آن منجر می‌شود. به همین منظور این پوست دوم برای حفظ و بهبود پوست و همچنین مبارزه با بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این محصول جدید برای هر دو جنبه پزشکی و آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.
دریپ اسیست (DripAssist)
در کشورهای در حال توسعه یا پایگاه‌های نظامی، پرستارها اغلب قطره به قطره مایع سرم را می‌شمارند تا مطمئن شوند دارو با سرعت مناسبی وارد رگ می‌شود. پمپ‌های تزریق مورداستفاده در بیمارستان‌ها گران، بزرگ و نیازمند برق هستند. دریپ‌اسیست وسیله تزریق جمع و جور و کوچکی است که برای کار فقط به یک باتری AA احتیاج دارد! این دستگاه ۱۳ سانتی به انتهای کیسه سرم وصل می‌شود و جریان تزریق را کنترل می‌کند. جالب‌تر از همه قیمت پایین دستگاه یعنی فقط ۳۹۵ دلار است که استفاده از آن را از این هم آسان‌تر می‌کند.
دستگاه تست قند خون
کسانی که به بیماری دیابت دچار هستند، خوب میدانند که سوراخ کردن نوک انگشت برای انجام روزانه آزمایش قند خون چه کار آزاردهندهای است. حالا ابزار جدیدی توسط محققان دانشکده مهندسی دانشگاه کاردیف تولید شده که بدون نیاز به خون می‌تواند میزان قند خون فرد را اندازه‌گیری کند. یکی از مهم‌ترین مشکلات بیماران دیابتی بررسی روزانه قندخون با استفاده از روش رایج تا ۶ مرحله در روز است که این مشکل کیفیت زندگی بیماران دیابتی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به این‌که دیابت یک بیماری گسترده و در بسیاری از موارد غیرقابل درمان است اما تاکنون روش تشخیص قندخون پس از سال‌ها بدون تغییر مانده است.
حسگر جدید نشانگر میزان قندخون کیفیت زندگی افراد دیابتی را بهبود می‌بخشد چرا که بیماران نیازی به تهیه نمونه خونی ندارند و تنها با قرار دادن دستگاه بر روی پوست، سنجش میزان قندخون با استفاده از امواج مایکروویو امکان‌پذیر شده و نتیجه اطلاعات پس از پردازش به رایانه یا گوشی کاربر ارسال می‌شود. تاکنون محققان حسگر قندخون مایکروویو را بر روی ۵۰ بیمار دیابتی آزمایش کرده‌اند تا پس از کسب استاندارد‌های لازم، نمونه تجاری وارد بازار شود.
گلوتن‌سنج جیبی NIMA
سلیاک یک بیماری گوارشی است که سبب می‌شود سیستم ایمنی بدن بر اثر مصرف یک پروتئین به نام گلوتن، به پرزهای روده کوچک حمله کند و باعث اختلال در جذب مواد غذایی شود. گندم و جو حاوی پروتئین گلوتن هستند اما به‌طور کلی تشخیص این‌که چه غذایی حاوی گلوتن است، برای بیماران امکان‌پذیر نیست، به همین دلیل محققان یک حسگر قابل حمل به نام Nima طراحی کرده‌اند که به بیماران مبتلا به سلیاک در تشخیص غذای مناسب کمک می‌کند. برای تشخیص این‌که در غذا یا مایعات گلوتن وجود دارد، فقط کافی است مقداری از ماده غذایی در محل نمونه‌گیری دستگاه قرار داده شود. دستگاه با استفاده از آزمایش‌های آنتی‌بادی، میزان گلوتن موجود در ماده غذایی را تشخیص می‌دهد.
تشخیص گلوتن موجود در مواد غذایی توسط این دستگاه کمتر از دو دقیقه طول می‌کشد. برای آزمایش غذاهای مختلف، نیازی نیست که محل نمونه‌گیری دستگاه تمیز شود و این دستگاه همیشه برای نمونه‌گیری آماده است. اطلاعات حاصل از آزمایش غذا به تلفن همراه کاربر ارسال می‌شود تا امکان ارسال آن برای دیگر بیماران مبتلا به سلیاک نیز وجود داشته باشد.
تب سنج ترمو Thermo
یکی از جالب‌ترین ۱۱ اختراع برتر پزشکی مربوط به تب‌سنج ترمو است. معمولا سه دقیقه طول می‌کشد تا تب‌سنج‌‌های دهانی خانگی نتیجه را نشان دهند؛ اما تب‌سنج ترمو، فقط ظرف دو ثانیه این کار را می‌کند. شانزده حسگر مادون قرمز بدون تماس با پوست بیش از ۴۰۰۰ بار شریان گیجگاهی را دریافت و نشان می‌دهد.
دستگاه تست سریع زیکا
این فناوری جدید توسط محققان چندین دانشگاه از جمله موسسه فناوری ماساچوست، هاروارد، تورنتو و کرنل ساخته شده و قرار است در شصت و هشتمین نشست سالانه و نمایشگاه آزمایشگاه بالینی در فیلادلفیا ارائه شود. اگرچه در حال حاضر ابزار تشخیصی زیادی برای شناسایی ویروس زیکا وجود دارد، اما ابزار جدید به دلیل پرتابل و ارزان بودن آن برجسته شده است. این فناوری، به متخصصان اجازه می‌دهد تا نمونه بزاق، ادرار یا خون را آزمایش کنند. این دستگاه سپس می‌تواند نمونه‌ها را برای تشخیص وجود ژنوم زیکا و مبتلا بودن فرد تحلیل کند. در صورت تشخیص ویروس، کاغذ حاوی حسگرهای بیومولکولی مصنوعی تغییر رنگ خواهد داد. دقت این دستگاه از ابزارهای تشخیصی که خون بیمار را به دنبال آنتی‌بادی‌های ضد زیکا بررسی می‌کنند بیشتر است چرا که آنها در صورت ابتلای پیشین فرد به تب دانگ، نتایج اشتباه را نشان می‌دهند.
نتایج این آزمایش که تنها یک دلار هزینه دارد، طی دو تا سه ساعت آماده می‌شود. از آنجایی که تست تشخیص مبتنی بر کاغذ این ابزار قابل خشک کردن است، می‌توان آن را بدون مشکل ذخیره و منتقل کرد. همچنین می‌توان از این فناوری برای تشخیص همه سویه‌های جهانی ویروس زیکا و متمایز کردن انواع موجود در آفریقا، آسیا و آمریکا استفاده کرد.
