تا به حال فکر کرده‌اید سربازان سال ۲۰۲۵ چه امکاناتی در اختیار خواهند داشت و چگونه به جنگ دشمن خواهند رفت؟ این سؤالی است که هفته گذشته در نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات امنیتی و دفاعی (DSEI) در شهر لندن به آن پاسخ داده شد. این نمایشگاه را وزارت دفاع بریتانیا (MOD) برگزار کرد و طی آن برای نخستین بار از فناوری بینایی سربازان آینده (FSV) رونمایی شد. با این فناوری وزارت دفاع بریتانیا برای نخستین بار یک تصور واقعی از نیروهای نظامی دهه آتی را رونمایی کرد و توضیح داد FSV مبتنی بر پروژکتورهایی ساخته شده است که این روزها در سیستم‌های تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند نبرد میان انسان‌ها را در عرصه فناوری پیش ببرد.
لباس هوشمند
پوشش سربازانی که دهه آتی برای عملیات‌های نظامی آموزش می‌بینند با امروز تفاوت فراوان دارد. لباس این سربازان به حسگرهای هوشمند مجهز شده است تا در قالب زره نظامی عمل کند و ضمن افزایش امنیت فرد، میزان آگاهی او از محیط پیرامون را بالا ببرد. مهمترین بخش در این لباس هوشمند مربوط به کلاه آن می‌شود. کلاه جدیدی که برای نخستین بار در نمایشگاه DSEI از آن رونمایی شد بجز آنکه یک رایانه شخصی برای سرباز محسوب می‌شود، در آن واحد اطلاعات حیاتی را با فرمانده و دیگر سربازان نزدیک او به اشتراک می‌گذارد.
این کلاه ایمنی به یک پردازشگر مرکزی مجهز شده است که در زیر پوشش پلاستیکی قرار دارد و به عنوان یک سیستم جامع تمام خدمات موردنیاز سرباز را ارائه می‌دهد. تمام حسگرهایی که در کلاه و لباس‌های سرباز جاسازی شده‌اند با این پردازنده در ارتباط هستند و البته تمام آنها وزن بسیار اندکی دارند. در این کلاه یک ژنراتور کوچک و سبک جاسازی شده است که انرژی مورد نیاز برای پردازش اطلاعات و به اشتراک‌گذاری آنها را تأمین می‌کند. این ژنراتور نیروی مورد نیاز خود را از فعالیت‌های بدنی سرباز و انرژی خورشیدی به دست می‌آورد و به هیچ منبع انرژی دیگری نیاز ندارد.
داخل کلاه در کنار هر یک از گوش‌ها هدفون‌های ثابت و هوشمند جاسازی شده‌اند که علاوه بر ارتقای قابلیت‌های ارتباطی، می‌توانند به صورت صوتی اطلاعات کاربردی را به سرباز انتقال دهند و شبیه به یک دستیار کاربلد با او صحبت کنند. البته هدفون‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که در شنیدن صدای محیط پیرامون اختلال ایجاد نمی‌کنند و به عبارت دیگر سرباز ضمن دریافت اطلاعات صوتی، به صورت همزمان می‌تواند همه اتفاقات اطراف خود را هم زیر نظر بگیرد.
کلاه ایمنی هوشمند که بخشی از فناوری جامع FSV محسوب می‌شود، در بخش مقابل خود یک شیشه محافظ را جا داده است که این بخش در اصل یک نمایشگر کاربردی محسوب می‌شود. این شیشه هوشمند چند دوربین دیجیتالی را در خود جا داده است و می‌تواند پس از گرفتن اطلاعات دقیق، تصاویر مربوطه را برای سرباز به نمایش بگذارد. تصاویر و اطلاعاتی که روی این نمایشگر عرضه می‌شوند، براساس داده‌های مربوط به حسگرهای متصل به فناوری‌های پوشیدنی تولید شده‌اند. این حسگرها در ساعت مچی سرباز، لباس و سیستم‌های بیومتریک او وجود دارند.
فناوری ایمن
فناوری جامع FSV به گونه‌ای ساخته شده است که می‌تواند از بدن سربازان آینده به طور کامل محافظت کند و بواسطه بخش‌های انعطاف‌پذیر خود روی شانه‌ها، مقابل سینه و پشت کمر، جلوی بروز هرگونه آسیب احتمالی را بگیرد. این سیستم علاوه بر آنکه از بدن سرباز محافظت کامل را انجام می‌دهد، روبات‌های اسکلتی هوشمند را در خود جا داده است تا هر زمان که سرباز مجبور شد بار سنگینی را برای مدت طولانی حمل کند، وزن مربوطه را بین بخش‌های مختلف تقسیم کند و البته توان بدنی سرباز را افزایش دهد. به عبارت دیگر سیستم روباتیک لباس سربازان قادر است بخشی از سنگینی بار را به تنهایی تحمل کند تا سرباز برای حمل بار سنگین خسته نشود. این لباس زره‌ای به منبع تأمین انرژی، سیستم انتقال انرژی، اتصالات انتقال دهنده داده و سیستم هوشمند برای فرار اضطراری از موقعیت‌های خطرناک مجهز شده است.
وزارت دفاع بریتانیا سیستم FSV را با یک سلاح هوشمند تکمیل کرده که البته فعلاً نمونه اولیه این سلاح ساخته شده است. شکل ظاهری این سلاح بر اساس فرم بدنی هر یک از سربازان تغییر می‌کند و سیستم‌های ماهواره‌ای و دقیق آن می‌تواند موقعیت جغرافیایی دقیق هدف را شناسایی کند و پیش از هر گونه اقدام عملی، بهترین پیشنهادها را به سرباز بدهد. «راس جونز» مدیر سیستم‌های مخصوص حملات نظامی فردی در وزارت دفاع بریتانیا طی سخنرانی خود در نمایشگاه گفت: «طراحی لباس هوشمند سربازهای آینده تکمیل شده و نمونه‌های اولیه آن ساخته شده است. این لباس هم‌اکنون توسط برخی نیروهای نظامی آموزش داده می‌شود و به طور کلی صنعت نظامی جهان به سمتی پیش می‌رود که فناوری می‌تواند بر آن حاکمیت کند. لباس هوشمند یک پلتفرم اطلاعاتی را برای تغییر آینده حضور سربازها در میدان‌های نبرد ارائه می‌دهد و فناوری‌های موجود در آن مورد تأیید مراکز دانشگاهی قرار گرفته است.»
افغانستان تأثیرگذار
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کشور افغانستان از تأثیرگذارترین عوامل در مدرن‌سازی تجهیزات نظامی در یک دهه گذشته بوده است. نبرد با طالبان و از بین بردن آنها پای نیروهای غربی را به افغانستان باز کرد. اما طولی نکشید که سربازان آنها متوجه شدند برای حضور در این عرصه توان کافی را ندارند. آب و هوای افغانستان به گونه‌ای بود که در تابستان تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شد و در زمستان در برخی مناطق کوهستانی می‌توانست تا منفی ۲۰ درجه کاهش یابد. سربازان بریتانیایی که در این کشور حاضر می‌شدند، پوشش امنیتی با ضخامت ۷/۶۲ میلیمتر را با اسلحه AK-47 حمل می‌کردند که وزن این دو بخش روی هم رفته بیش از ۲۰ کیلوگرم بود.
آنها همچنین مجبور بودند تجهیزات مورد نیاز خود به وزن ۴۵ کیلوگرم را نیز همه جا با خود حمل کنند و البته در بسیاری از شرایط سربازان مجبور بودند بدوند. همه این مشکلات باعث شد وزارت دفاع بریتانیا برای حضور نیروهای نظامی خود در مناطق مختلف جهان به فکر راه‌های جدید باشد.
نخستین اقدام بریتانیایی‌ها برای حل این مشکل ساخت کیت هوشمندی بود که بر اساس موقعیت سرباز، اطلاعات لازم را از مرکز فرماندهی به سربازان انتقال می‌داد. سپس، لباس سربازها با یک روبات انعطاف‌پذیر هوشمند ترکیب شد. این روبات به گونه‌ای ساخته شد که قابلیت پوشیدن داشت و به سرباز امکان می‌داد وسایل سنگین خود را براحتی حمل کند و به عبارت دیگر، سرباز بتواند وزن اصلی باری که قرار است حمل شود را به روبات انتقال دهد. این روبات یک سیستم تهویه داخلی را نیز شامل می‌شد که بر اساس شرایط دمایی محیط پیرامون، به صورت خودکار بدن سرباز را گرم یا سرد می‌کرد. این نخستین گام بریتانیا برای مدرن‌سازی تجهیزات نظامی خود بود و پس از آن اتفاقات قابل ملاحظه دیگری صورت گرفت.
مشکل دیگری که افغانستان برای سربازان غربی ایجاد کرده بود، بیابان‌ها و شنزارهای آن بود. خودروها در این بیابان‌ها نمی‌توانستند به مدت زیاد حرکت کنند و البته انتقال سربازان زخمی از منطقه بیابانی به مقر اصلی کار دشواری بود. وزارت دفاع بریتانیا برای حل این مشکل روبات‌هایی را طراحی کرد که می‌توانستند بدون بروز هر گونه مشکل وارد محوطه بیابانی شوند و عملیات مورد نظر را انجام دهند. هر یک از این روبات‌ها که از راه دور کنترل می‌شدند، دو فرد زخمی را به صورت همزمان حمل می‌کردند. دولت بریتانیا همچنین پهپادهای بدون سرنشین را تولید کرد که می‌توانستند در نزدیکی فرد زخمی فرود بیایند و او را با خود به مقر فرماندهی ببرند.
این روزها از افغانستان به عنوان بزرگترین عامل تأثیرگذار در ارائه فناوری‌های هوشمند نظامی یاد می‌شود. ولی بجز آن، پیشرفت‌های علمی در سراسر جهان تأثیرات قابل ملاحظه در این زمینه برجا گذاشته است. علاقه‌مندان به حوزه رایانه با بازی محبوب Call of Duty آشنایی دارند و در آن کنترل سربازانی را برعهده می‌گیرند که فناوری‌های هوشمند مختلف برای آنها ارائه شده است. کارشناسان می‌گویند طی یک دهه آتی سربازان به سیستم‌هایی مجهز می‌شوند که در آخرین نسخه این بازی هم ارائه نشده است و می‌تواند عرصه نظامی را به یکی از زیرمجموعه‌های صنعت فناوری تبدیل کند.
منبع: ایستنا
