بایگانی برچسب: s

ترمیم خودکار مینای دندان نیاز به پر کردن دندان را از بین می‌برد

محققان اخیرا محصولی را توسعه داده‌اند که با فعال کردن فرآیند ترمیم خودکار مینای دندان نیاز به پر کردن حفره‌های دندان‌ها و بسیاری از مشکلات دندانپزشکی را از بین می‌برد.

پژوهشگران دانشگاه واشینگتن آمریکا به تازگی راه حلی هوشمندانه برای  مقابله با پوسیدگی دندان و مشکلات مربوط به دندان‌ها پیدا کرده‌اند که عملا نیاز به پر کردن و یا روش‌های ترمیمی دیگر را از بین می‌برد.

محصول توسعه‌یافته، بر پایه پپتیدها یا همان زنجیره‌های کوتاه آمینواسید که به اندازه پروتئین‌ها بلند نیستند، عمل می‌کند و باعث ترمیم خودکار مینای دندان می‌شود؛‌ برای آزمایش این روش جالب‌توجه، محصول ساخته‌شده بر روی پوسیدگی دندانی که به صورت مصنوعی در آزمایشگاه ایجاد شده بود، امتحان شد و در کمال شگفتی محققان دیدند که حفره مواد مورد آزمایش با این محصول به صورت خودکار از بین می‌رود.

همان‌طور که مهمت ساریکایا (Mehmet Sarikaya)، یکی از متخصصان حوزه دانش مواد گفته، ترمیم هدایت‌شده توسط پپتیدها روشی موثر برای مقابله با مشکلات دندان است.

راه‌حل ترمیم خودکار مینای دندان

به‌طور کلی مینای دندان توسط نوعی از سلول‌ها به نام آمیلوبلاست (Ameloblast) ایجاد می‌شود؛ این سلول‌ها پروتئین مسئول رشد مینا را ترشح می‌کنند و باعث می‌شوند که دندان از لثه بیرون بیاید و به وضعیت نهایی خود در دهان برسد. با این وجود، در انتهای این فرآیند و پس از رسیدن مینای دندان به حالت کاملا رشد کرده، آمیلوبلاست‌ها دیگر فعالیتی انجام نمی‌دهند و به همین دلیل، پس از مرحله خاصی از زندگی دندان‌های ما به تدریج پوسیده می‌شوند.

مواد وابسته به شکر و غذاهای دیگر که با مینای دندان در تماس‌اند، در طول شبانه‌روز نوعی اسید مخرب را در دهان به وجود می‌آورند و مواد معدنی محافظ دندان‌ها را از بین می‌برند؛ این پروسه که در طول هزاران سال گذشته، ابزار موجودات برای جویدن غذا را دچار استهلاک کرده است، در انسان‌ها به کمک خمیردندان‌های حاوی فلوراید، بزاق دهان و همچنین افزودنی‌های مختلف آب آشامیدنی، کمی به تعویق می‌افتد، اما در زمانی که یک حفره با ابعادی قابل‌توجه در دندان به وجود می‌آید دیگر چاره‌ای جز مراجعه به دندانپزشک برای برطرف کردن مشکل وجود ندارد.

دندانپزشکان هم برای مقابله با پوسیدگی و حفره‌های دندان‌ها باید محل موردنظر را با مته‌های کوچک سوراخ کرده و ماده پرکننده مورداستفاده را با مینای خراب‌شده جایگزین کنند.

با این تفاسیر، پژوهشگران دانشگاه واشینگتن بر روی یکی از پروتئین‌های تولیدشده توسط آمیلوبلاست‌ها که در تنظیم فعالیت میناسازی نقشی کلیدی دارد، تمرکز کردند و نوعی پپتید را بر پایه این پروتئین توسعه دادند.

همان‌طور که اشاره شد،‌ ماده موردنظر در محیط آزمایشگاهی، با موفقیت باعث ترمیم خودکار مینای دندان شد و با ایجاد لایه‌ای جدید از مواد معدنی، بخش پوسیده دندان را پوشش داد.

البته گفته شده در آزمایش‌های بعدی باید بررسی شود که ماده موردنظر توانایی انجام فرآیند دیده‌شده در آزمایشگاه را در دهان افراد دارد یا خیر و از طرف دیگر، اگر حفره‌ی موجود در دندان بیش از حد عمیق باشد،‌ این روش برای درمان چندان کارساز نخواهد بود.

محققان ابراز امیدواری کرده‌اند که محصول آن‌ها در آینده نزدیک به بخشی از عادات روزانه افراد برای نگهداری از دندان‌هایشان اضافه شود و ماده ساخته‌شده به شکل نوعی ژل و یا خمیر، به صورت عمده در دسترس مصرف‌کنندگان قرار بگیرد.

همان‌طور که سریکایا اظهار کرده، روش‌های درمانی وابسته به پپتیدها پتانسیل این را دارد که توسط خود اشخاص و با به صورت سرپایی در کلینیک‌ها مورداستفاده قرار بگیرند و انتظار می‌رود که چنین محصولی نیاز به سر زدن به دندانپزشک و متقبل شدن هزینه‌های سرسام‌آور دندانپزشکی را تا حد زیادی از بین ببرد.

مقاله توسعه این روش ترمیمی در ژورنال “ACS Biomaterials Science & Engineering” منتشر شده است.

کشف روشی برای ترمیم خودکار دندان بدون نیاز به پر کردن حفره‌‎ها

در علم پزشکی، شاخه دندان‌پزشکی پستی و بلندی‌های بسیار زیادی را در طول تاریخ طی کرده است. در زمانی دور تنها چاره کار برای رها شدن از درد دندان، کندن آن‌ از بیخ و بن بود، به طوری‌که افراد بعد از گذشت چند سال از زندگی و شاید حتی در دوران جوانی، با دهانی خالی از دندان باقی‌مانده و احتمالا مجبور به استفاده از دندان مصنوعی می‌شدند. اکنون که علم پزشکی بسیار پیشرفت کرده، چاره کار به پر کردن دندان‌های خراب با فلزات و یا پلاستیک‌های مختلف بهبود پیدا کرده است و تقریبا همه ما حداقل یک یا دو مورد دندان ترمیم شده با استفاده از مصنوعات ساخت دست انسان داریم. به توجه به همه‌گیر بودن خرابی دندان، کشف روش نوین ترمیم خودکار دندان همه افراد روی کره زمین را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.

تحریک سلول‌های بنیادی سبب ترمیم خودکار دندان می‌شود

خوشبختانه محققین در دانشگاه کینگز لندن (King’s College London) به این مشکل به چشم یک دغدغه نگاه کرده و برای رفع آن چاره‌ای اندیشیده‌اند. آن‌ها در واقع روشی پیدا کرده‌اند که پر کردن متداول دندان به راه‌های امروزی و با استفاده از وسایل مصنوعی ساخت دست انسان را به حاشیه خواهد راند. روش جدید کشف شده به منظور جایگزینی روش کنونی با ترمیم خودکار دندان، طی یک مقاله پژوهشی در روزنامه گزارش‌های علمی (Science Reports) چاپ شده و به راهی به منظور برای تحریک بازسازی سلول‌های بنیادی درون دندان‌‌ها اشاره می‌کند. گفتنی است در روش جدید ترمیم خودکار دندان، از یک داروی مخصوص برای بیماران دارای آلزایمر و فراموشی کمک گرفته شده است. به عبارت دیگر، احتمالا به زودی شاهد خواهیم بود که علم پزشکی، دندان‌ها را وادار به ترمیم خود خواهد کرد.

واقعیت این است که همانند دیگر قسمت‌های خسارت دیده بدن، خرابی‌های جزیی دندان نیز به خودی خود با فعال کردن سلول‌های بنیادی دندان در هسته درونی نرم دندان، قابل ترمیم هستند. این بخش‌ها را با عنوان پالپ (Pulp) می‌شناسند. در زمان وجود ترک‌های کوچک و یا شقاق‌های جزیی موجود بر روی دندان، این سلول‌ها به منظور تفکیک شدن به سلول‌های دندانی مشخص تحریک می‌شوند. سلول‌های یاد شده را با نام سلول‌های عاج‌ساز و یا آدانتابلاست (Odontoblast) می‌شناسند که قادرند تا عاج‌های از بین رفته دندان را مجددا ساخته و ترمیم خودکار دندان را سبب شوند.

روش طبیعی و خودکار درمان در زمان وجود آسیب‌دیدگی شدید و میزان خرابی بالا در دندان کارساز نیست. در هر صورت محققین دانشگاه کینگز لندن درس ارزشمندی از نحوه فعل و انفعال سلول‌های بنیادی برای ترمیم خودکار دندان، حتی به میزان کم، گرفته‌اند. رهبر تیم تحقیقاتی، پائول شارپ (Paul Sharpe) در این‌باره گفت:

ما در مورد مکانیسم سلولی و مولکولی درگیر در زمان ترمیم خودکار دندان مطالعاتی انجام داده و براساس نتایج به دست آمده، روش ساده‌ای را به منظور بهبود فرآیند با تحریک‌کردن سلول‌های بنیادی توسعه داده‌ایم. نتیجه به دست آمده حقیقتا بیشتر از پر کردن ساده قسمت‌های خالی شده دندان ارزش داشته و سبب می‌شود تا با ایجاد یک روش ترمیم خودکار، ساختمان دندان به طور کامل محافظت شود.

محققین امیدوارند تا راهکار جدید، نرخ شکست و ناموفقیت روش‌های مصنوعی پر کردن حفره‌های موجود در دندان را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. سوال موجود درباره ترمیم خودکار دندان، زمان ارائه آن به صورت عمومی و امکان استفاده همگان از روش جدید است. پائول شارپ در این‌باره گفت نقشه کنونی تیم تحقیقاتی، کارآزمایی بالینی و آزمایش کنترل شده روش نوین در سال آینده است. با توجه به مشترک بودن مشکلات مرتبط با دهان و دندان در تمامی انسان‌های روی کره زمین، هر چقدر انتظار، ارزش چنین دستاوردی را خواهد داشت.