هر قانون سلامتی را نباید به صورت کورکورانه پذیرفت. ممکن است در جستجو برای راز سلامتی بدن به مواردی برخورد کرده باشید که با وجود مصطلح و متداول بودن حقیقت ندارد. در ادامه برخی از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
در قسمت اول، چندین قانون سلامتی را که به صورت تحت‌الفظی میان مردم متداول شده‌اند، بررسی کردیم. ناصحیح بودن برخی از این موارد به صورت علمی مشخص شده است، اما همچنان صحیح یا کذب بودن برخی دیگر از آن‌ها مشخص نیست. توصیه این است که رازهای سلامتی اثبات نشده به صورت علمی را کنار گذاشته و همیشه از آموزه‌های دارای پشتوانه علمی قوی پیروی کنیم.
برخی از این قوانین سلامتی فقط در منطقه یا مناطقی خاص از دنیا مصطلح بوده و برخی دیگر شهرت جهانی دارند. مطمئنا در میان این ۲۲ راز بهداشت ناصحیح، چندین مورد در منطقه و کشور محل زندگی شما نیز متداول هستند.
واکسن زدن با ریسک همراه است
این عقیده بعد از انجام مطالعه بر روی دوازده کودک در سال ۱۹۹۸ بیش از پیش قوت گرفت. محققان این آزمایش عقیده داشتند بین واکسن سرخک، اوریون و سرخجه و بروز بیماری اوتیسم ارتباط وجود دارد. بعدها مشخص شد این مطالعه به‌طور کامل اشتباه بوده و اطلاعات غلطی را در بر داشته است.
بعد از آن چندین مطالعه دیگر بر روی اطلاعات به دست آمده از واکسیناسیون میلیون‌ها کودک انجام و مشخص شد هیچ ارتباط خاصی میان واکسن و اوتسیم وجود ندارد. متاسفانه یک قانون سلامتی ناصحیح همچون این مورد مضرات جبران ناپذیری در سطوح گسترده دارد. به عنوان نمونه، در یک بازه زمانی، عقیده به ریسک‌پذیر بودن واکسن زدن سبب شیوع مجدد سرخک در برخی مناطق شد.
خوردن ماست به تنظیم دستگاه گوارش کمک می‌کند
این مورد را باید تقریبا یک قانون سلامتی مدرن دانست که ریشه تاریخی ندارد. ماست نزد بیشتر افراد به عنوان یک ماده غذایی بسیار مفید شناخته می‌شود که مهمترین تأثیر آن کمک به هضم دیگر غذاهای مصرف شده است. داشتن پروبیوتیک به عنوان باکتری‌های مفید و کمک‌کننده به هضم غذا، عقیده دیگری است که سبب شده افراد، برای سالم ماندن همیشه ماست مصرف کنند.
اگرچه کسب و کار پروبیوتیک تنها در سال ۲۰۱۲ حدود ۲۳ میلیارد دلار ارزش داشت، اما همچنان نمی‌توان یک نوع ماست تولید کرد که تعادل باکتریایی داخل بدن را منظم کند. نتیجه این امر مضر بودن ماست نیست، بلکه باید گفت مانور تبلیغاتی بسیار زیادی بر روی آن داده شده است که جز سرازیری سودی عظیم به جیب برخی کارخانه‌های فعال در این زمینه، ثمره دیگری نداشته است.
از طرفی دیگر، ماست‌های تولید شده در کارخانه‌ها دارای شکر و دیگر انواع مواد افزودنی هستند که هر کدام مضرات خاص خود را دارند. اگر واقعا به دنبال جذب پروتئین هستید، بهتر است به سراغ ماست‌های کاملا طبیعی بروید.
خوردن یک سیب در روز سبب دور ماندن همیشگی از پزشکان می‌شود
برخی از قوانین سلامتی در حالت پایه اشتباه نیستند، اما غلو زیادی درباره آن‌ها شده است. به عنوان نمونه، سیب مملو از ویتأمین C و فیبر است، موادی که برای حفظ سلامتی بدن در طولانی مدت اهمیت زیادی دارند، اما این تنها میوه و ماده غذایی نیست که یک فرد در طول روز به آن نیاز دارد.
وقتی یک ویروس و یا باکتری خاص به بدن ورود پیدا می‌کند، تنها خوردن سیب سبب بهبود بیماری نخواهد شد. پس بهتر است همواره یک برنامه غذایی خوب شامل میوه‌های بسیار مفیدی همچون سیب برای خود داشته باشید.
خوردن بستنی سبب بدتر شدن سرماخوردگی می‌شود
نباید به خاطر نام این بیماری، هر چیز سردی را با آن مرتبط بدانیم. شیوع ویروس سرماخوردگی در زمستان افزایش پیدا می‌کند، اما این دلیلی بر ارتباط مستقیم آن با سرما نیست. همچنین برخی افراد عقیده دارند خوردن لبنیات و مخصوصا بستنی تأثیر بدی بر روی گلو در زمان سرماخوردگی داشته و سبب افزایش تولید خلط می‌شود، که خوشبختانه این نیز یک قانون سلامتی اشتباه است.
به عقیده پزشکان، لبنیات نه تنها گلودرد ناشی از سرماخوردگی را تسکین می‌دهند، بلکه به دلیل بی‌اشتهایی ناشی از این بیماری می‌توانند جایگزین مناسب برای رساندن انواع مواد غذایی مورد نیاز به بدن حین بیماری باشند. البته حین گلودرد باید از تحریک کردن آن جلوگیری کرد که یکی از روش‌های آن خودداری از خوردن مواد غذایی بسیار سرد است.
قولنج شکستن دست سبب ورم کردن مفاصل می‌شود
این مورد را باید یک باور غلط بدانیم که عقیده به آن در بین مردم سراسر دنیا دیده می‌شود. اگرچه ممکن است شکستن قولنج و صدای ناشی از آن سبب آزار اطرافیان شود، اما برای خود فرد ضرری ندارد. نرخ ورم کردن مفاصل در افرادی که برای چندین سال عادت به انجام این کار داشته‌اند، در مقایسه با دیگر افراد تفاوتی ندارد.
برای جلوگیری از رشد ویروس سرماخوردگی باید حجم غذا را کاهش داد
برخی افراد معتقدند باید حین سرماخوردگی، مصرف برخی از غذاها را کنار گذاشت و برخی دیگر عقیده دارند باید حجم مواد غذایی دریافت شده را به حداقل کاهش داد. به عنوان نمونه گفته می‌شود حین ابتلا به این بیماری باید از خوردن موز پرهیز کرد.
هیچ پشتوانه علمی برای اثبات این چند قانون سلامتی به منظور مبارزه با سرماخوردگی وجود ندارد. کاهش مصرف کالری ممکن است با آسیب زدن به بدن و کاهش توان سیستم ایمنی آن، بیشتر از مفید بودن مضر واقع شده و سبب گسترش ویروس در بدن به دلیل قدرتمند نبودن سیستم ایمنی شود. ایده غذا نخوردن برای چند روز حین ابتلا به سرماخوردگی، به هیچ عنوان عاقلانه نیست.
پزشکان اکنون بیماران را به خوردن مواد غذایی مختلف و مفید تشویق می‌کنند و به نظر آن‌ها، حجم مواد مصرف شده باید تا جایی که ممکن است بالا باشد. حین سرماخوردگی، به طور طبیعی اشتها کاهش پیدا می‌کند، پس نباید به صورت عمدی مضرات ناشی از این مشکل را بدتر کرد.
خوردن نوشیدنی‌های ورزشی برای تأمین آب بدن بسیار خوب است
همه ما می‌دانیم سودا و دیگر نوشیدنی‌های دارای شکر برای سلامتی مضر هستند، اما آیا می‌توان این عقیده را به نوشیدنی‌های ورزشی نیز نسبت دارد؟ نوشیدنی‌هایی در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند که مخاطبان اصلی آن‌ها ورزشکاران بوده و هدف از مصرفشان جایگزینی آب، الکترولیت‌ها و انرژی از دست رفته است، به طوری که هم قبل و هم بعد از تمرین از این نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند.
متاسفانه این بار نیز تبلیغات در سطح گسترده، تأثیر کافی بر روی مردم گذاشته است و سبب شده آن‌ها با خوشحالی، این دسته از نوشیدنی‌ها را به خیال کمک به وضعیت سلامتی، بعد و یا حتی قبل از ورزش به میزان زیاد مصرف کنند.
تأمین قند از دست رفته بعد از فعالیت شدید ضروری است، اما میزان قند موجود در این دسته از نوشیدنی‌ها برای اغلب افراد بیش از حد مجاز است، حتی اگر آن‌ها را بعد از ورزش کردن مصرف کنند. نیازی نیست تا مواد از دست رفته از بدن را به یکباره جایگزین کنید، به همین دلیل خوردن مواد غذایی دارای کالری کمتر گزینه بهتری محسوب می‌شود. در صورت نداشتن فعالیت آن‌چنان زیاد می‌توانید به نوشیدن آب اکتفا کنید.
خوردن قهوه به دلیل مدر بودن سبب از دست رفتن آب بدن می‌شود
خوردن زیاد قهوه همانند زیاده‌روی در مصرف هر نوع ماده خوراکی دیگر مضرات خاص خود را دارد و ممکن است به دلیل کافئین موجود در آن، سبب افرایش تعداد دفعات ادرار در طول روز شود. اما بر اساس یک مطالعه جدید، کافئینی که با خوردن یک فنجان قهوه به بدن خود وارد می‌کنید به حدی نیست که فعالیت کلیه‌ها را زیاد کند. تعادل در خوردن این نوشیدنی، نه تنها سبب دفع آب بدن نمی‌شود، بلکه به افزایش حجم آب مورد نیاز آن نیز کمک می‌کند.
خوردن شیر سبب استحکام استخوان‌ها و افزایش قدرت بدنی می‌شود
نیاز به مصرف مداوم شیر برای جلوگیری از پوک شدن آن، یکی از قوی‌ترین تبلیغات انجام شده در حوزه مواد خوراکی است که در ذهن تمامی افراد نقش بسته است. بر اساس گفته‌های وزارت کشاورزی آمریکا و دیگر مراکز بهداشتی و درمانی سراسر دنیا، افراد بزرگسال باید برای تأمین کلسیم و ویتامین مورد نیاز بدن، روزانه سه لیوان شیر بنوشند.
بر اساس تعداد زیادی از مطالعات انجام شده، ارتباط خاصی میان مصرف زیاد شیر (افزایش ویتأمین D و کلسیم در بدن) و کاهش احتمال شکستگی استخوان وجود ندارد. شیر یک نوشیدنی مفید بوده و تاکید به مصرف آن یک قانون سلامتی صحیح است، اما فواید آن به اندازه‌ای که درباره‌اش تبلیغ می‌شود نیستند.
خوردن زیاد تخم‌مرغ سبب افزایش کلسترول خون می‌شود
تخم‌مرغ جزو مواد غذایی است که کلسترول بسیار زیادی دارد، اما برای بیشتر افراد این مسئله مشکلی ایجاد نمی‌کند، چرا که بر اساس چندین تحقیق انجام گرفته کلسترول رژیم غذایی تأثیر آن‌چنان زیادی بر روی کلسترول خون ندارد.
به عبارت دیگر، با دریافت کلسترول طبیعی از مواد غذایی همچون تخم‌مرغ، مشکل افزایش کلسترول خون بروز نخواهد کرد. قانون سلامتی صحیح این در این‌باره این است که افراد بسیار چاق و همچنین کسانی که به‌طور معمولی دارای مشکل ازدیاد کلسترول خون هستند، باید خوردن مواد دارای کلسترول زیاد همچون تخم‌مرغ را کاهش بدهند.
خوردن چربی سبب چاق شدن می‌شود
چندین قانون سلامتی اشتباه درباره چاقی و روش‌های جلوگیری از آن وجود دارند و این نیز یکی از آن موارد است. تصمیم برای مصرف چربی کمتر و حتی کنار گذاشتن آن از سبد غذایی، بیشتر از چگالی کالری موجود در آن و مشکلات قلبی و عروقی که این ماده ایجاد می‌کند ریشه می‌گیرد.
برخی افراد تا حدی پیش رفته‌اند که چربی را به‌طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کرده‌اند، اما واقعیت این است که نه تنها چربی، بلکه شکر و دیگر مواد غذایی که مصرف زیادشان شدیدا دردسرساز می‌شود، باید با رعایت اعتدال مصرف شوند. البته بهتر است از چربی سالم و طبیعی استفاده کرد.
